Waarom moet je een opleidingsplan opmaken?
In de arbeidsdeal werd een individueel recht op opleiding vastgelegd. Sinds 1 januari 2024 hebben je voltijdse werknemers recht op een opleidingskrediet van niet minder dan vijf dagen opleiding per jaar.
Om de vijf dagen opleiding per jaar te halen, werken bepaalde sectoren met een groeitraject. Voor meer informatie kan je het tewerkstellingsakkoord 2023-2024 raadplegen op Lex4You.
Om dit individuele recht op opleiding op te volgen, moet je als werkgever een opleidingsplan opstellen.
Welke ondernemingen moeten een opleidingsplan opmaken?
Een opleidingsplan is verplicht als je minstens twintig werknemers tewerkstelt
Om te bepalen of je dit aantal bereikt, moet je rekening houden met het aantal voltijdsequivalenten dat is aangegeven op de laatste dag van een periode van vier opeenvolgende kwartalen. Dit aantal werknemers wordt berekend op het niveau van de juridische entiteit.
Voor het jaar 2024 moet rekening worden gehouden met de werknemers die bij de RSZ zijn aangegeven op de laatste dag van de kwartalen die lopen:
- Van 1 oktober 2022 tot 31 december 2022
- Van 1 januari 2023 tot en met 31 maart 2023
- Van 1 april 2023 tot en met 30 juni 2023
- Van 1 juli 2023 tot 30 september 2023
Je hoeft enkel rekening te houden met werknemers die aan de RSZ-reglementering zijn onderworpen. Dit betekent dat studenten waarvoor enkel solidariteitsbijdragen worden betaald, zijn uitgesloten.
Wat is het opleidingsplan?
Elke werkgever met ten minste twintig werknemers moet een opleidingsplan opstellen in papieren of elektronische vorm. Dit plan moet elk jaar uiterlijk op 31 maart aan de werknemers of hun vertegenwoordigers worden meegedeeld. Het opleidingsplan mag over meerdere jaren worden opgesteld, als je werknemers of hun vertegenwoordigers daarmee akkoord gaan.
Concreet moet je plan ten minste de formele en informele opleidingen bevatten die je je werknemers wilt aanbieden. Je moet ook aangeven voor welke doelgroep deze opleidingen bedoeld zijn. Daarnaast moet je ook rekening houden met de genderdimensie en bijzondere aandacht besteden aan bepaalde specifieke doelgroepen voor wie de toegang tot de arbeidsmarkt moeilijker is.
Wat wordt bedoeld met formele opleidingen?
Formele opleidingen zijn door lesgevers of opleiders ontwikkelde cursussen en stages:
- In grote mate georganiseerd door de opleider of opleidingsinstelling
- Gaan door op een plaats die duidelijk van de werkplek gescheiden is
- Richten zich tot een groep leerlingen
- Zijn ontwikkeld of beheerd door de werkgever of door een extern organisme
Wat wordt bedoeld met informele opleidingen?
Informele opleidingen zijn opleidingen die niet voldoen aan de voorwaarden van formele opleidingen maar die niettemin rechtstreeks betrekking hebben op het werk. Ze moeten voldoen aan de volgende voorwaarden:
- Een hoge graad van zelforganisatie door de individuele werknemers of door een groep werknemers als het gaat om de tijd, de plaats en de inhoud van de opleiding
- De inhoud van de opleiding speelt in op de individuele behoeften van de werknemers op de werkplek en houdt rechtstreeks verband met het werk en de werkplek (met inbegrip van deelname aan conferenties of beurzen)
Wie zijn de specifieke doelgroepen?
Bij het opstellen van je opleidingsplan moet je aandacht besteden aan de opleiding van bepaalde werknemers die misschien moeilijker toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Het gaat onder andere om:
- Werknemers van 50 jaar of ouder
- Werknemers met een handicap
- Werknemers met de nationaliteit van een land dat geen lidstaat is van de EU (werknemers van wie ten minste een van de ouders een dergelijke nationaliteit hebben, worden hier ook bedoeld)
- Specifieke opleidingen voor knelpuntberoepen (beroepen waarvoor werkgevers (vrijwel) geen geschikte kandidaten in de sector kunnen vinden)
Parallel met deze risicogroepen moet je ook rekening houden met de genderdimensie. De toegang tot de opleidingen mag dus niet afhangen van het gender van de werknemers.
Wat is de procedure voor het opstellen van een opleidingsplan?
Als werkgever moet je bij het opstellen van je opleidingsplan het sociaal overleg binnen je onderneming naleven. De procedure verschilt naargelang er al dan niet een ondernemingsraad/vakbondsafvaardiging is.
Er is een ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging
Je moet het ontwerp van opleidingsplan voorleggen aan de ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging. Dit moet ten minste 15 dagen vóór de geplande vergadering om het plan te bespreken gebeuren. De ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging moet uiterlijk tegen 15 maart advies uitbrengen. De definitieve inhoud van het opleidingsplan moet uiterlijk op 31 maart worden vastgesteld.
Er is geen ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging
Je moet het opleidingsplan uiterlijk op 15 maart voorleggen aan al je werknemers. De inhoud van het opleidingsplan moet uiterlijk op 31 maart zijn vastgesteld.
Het plan bewaren en bezorgen aan de FOD WASO
De wet bepaalt dat je het plan binnen een maand moet bezorgen aan de FOD WASO. De praktische modaliteiten voor het doorsturen van het plan moeten echter nog worden bepaald bij koninklijk besluit. Momenteel moet je het plan dus noch naar de FOD WASO, noch naar de sociale inspectie sturen.
Ondertussen moet je het plan binnen je onderneming bewaren. Je werknemers en hun vertegenwoordigers moeten er op eenvoudige vraag toegang toe hebben.
Wat met de sectorale opleidingsplannen?
De wet bepaalt dat de paritaire comités, via een bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde cao, de minimale voorwaarden kunnen vaststellen waaraan een opleidingsplan moet voldoen.
Die cao moet worden neergelegd bij de griffie van de Algemene directie Collectieve arbeidsbetrekkingen (FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg), en dit uiterlijk op 30 september van het jaar dat voorafgaat aan het jaar waarin de voorwaarden voor het opstellen van het plan moeten worden toegepast.
Meer informatie vind je op de website van de FOD Werkgelegenheid: CAO zoeken | FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg (belgie.be)
Voorbeeld voor PC 200
In het PC 200 werd een cao over opleiding 2024-2028 gesloten en werd een model van opleidingsplan opgesteld.
Welk risico loop je als je geen opleidingsplan opstelt?
De arbeidsdeal bevat geen specifieke sanctie voor werkgevers die geen opleidingsplan opstellen.
Je kunt echter een sanctie van niveau 1 oplopen als je een algemeen verbindend verklaarde cao van je sector niet naleeft. In dat geval kan je een administratieve boete van 80 tot 800 euro krijgen.
Als je werknemers verplichte opleidingen moeten volgen om hun functie te kunnen uitoefenen, moet je ze die opleidingen laten volgen. Als je dit niet doet, riskeer je een sanctie van niveau 3, wat neerkomt op een administratieve boete van tussen 400 tot 4.000 euro of een strafrechtelijke boete van 800 tot 8.000 euro. De geldboete wordt bovendien vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Wat doet Securex voor jou?
Wil je meer weten over het opmaken van het opleidingsplan? Contacteer je Legal Advisor Securex via het adres myHR@securex.be of vind het antwoord op ons portaal MySecurex. In de zoekfunctie 'MijnSupport' hebben we antwoorden verzameld op de meest gestelde vragen van onze klanten. Zo ben je snel geholpen, ook buiten de kantooruren.
Denk eraan dat je werknemers opleidingen van Securex kunnen volgen: Opleidingen voor medewerkers en bedrijven | Securex
Contacteer ons hiervoor op academy@securex.be
