Rechten van sekswerkers beschermd door een arbeidsovereenkomst

Vanaf 1 december 2024 zal je als werkgever een sekswerker kunnen aannemen met een arbeidsovereenkomst. Je zal echter wel rekening moeten houden met een aantal specifieke bepalingen voor deze werknemers.

20 juni 2024

Wil je een sekswerker aannemen met een arbeidsovereenkomst? Dit artikel geeft je een overzicht van de regels die gelden voor je sekswerkers.

Wat zijn de specifieke bepalingen van een arbeidsovereenkomst voor sekswerkers?

In het belang van sekswerkers voorziet de wet bepaalde beschermingen voor sekswerk dat wordt verricht in het kader van een arbeidsovereenkomst. In dit artikel lijsten we de belangrijkste specifieke kenmerken voor je op.

Uitsluiting van bepaalde categorieën werknemers

De specifieke aard van de arbeidsprestaties van sekswerkers brengt onvermijdelijk met zich mee dat de volgende categorieën werknemers worden uitgesloten:

Minderjarigen
Studenten
Flexi-jobbers
Gelegenheidswerkers

De terbeschikkingstelling van sekswerkers aan derden is ook verboden, inclusief uitzendarbeid.

Schriftelijke arbeidsovereenkomst

De arbeidsovereenkomst voor sekswerkers is een normale arbeidsovereenkomst. Wegens de bijzondere aard van het werk en het risico op misbruik moet de arbeidsovereenkomst wel schriftelijk worden vastgesteld. Dit maakt het makkelijker voor de inspectiediensten om controles uit te voeren.

Als werkgever moet je een kopie van deze arbeidsovereenkomst voor sekswerkers bewaren, in papieren formaat of elektronisch, op de plaats waar ook het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd.

Kunnen sekswerkers weigeren bepaalde prestaties uit te voeren?

Je sekswerker heeft vier vrijheden. De werknemer heeft altijd het recht:

Een seksuele partner te weigeren
Specifieke seksuele handelingen te weigeren
De activiteit te allen tijde te onderbreken of stop te zetten
Zelf voorwaarden te stellen aan de seksualiteit of seksuele daad

Het gebruik van dit recht hoeft niet gerechtvaardigd te worden door je werknemer. Bovendien kan het uitoefenen van dit recht niet worden beschouwd als een tekortkoming bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. De wet stelt dit recht gelijk met een afwezigheid van het werk met behoud van het normale loon.

Als werkgever mag je niet eenziijdig een einde maken aan de arbeidsovereenkomst of een ongunstige maatregel nemen tegen je werknemer die dit recht uitoefent. Neem je een ongunstige maatregel binnen zes maanden na de uitoefening van dit recht? Dan moet je bewijzen dat de maatregel is genomen om redenen die niets te maken hebben met de uitoefening van dit recht. Als je dit niet doet, moet je:

ofwel een forfaitair bedrag gelijk aan 6 maanden brutoloon betalen, ofwel een vergoeding die overeenkomt met de werkelijk geleden schade bij ongunstige maatregelen.
ofwel een forfaitair bedrag gelijk aan 6 maanden brutoloon betalen, zonder een vergoeding voor de werkelijk geleden schade bij verbreking van de arbeidsovereenkomst.

Einde van de arbeidsovereenkomst zonder opzegging noch vergoeding

Sekswerkers genieten een unieke bescherming in het Belgische arbeidsrecht. Sekswerkers kunnen namelijk uit hun baan stappen zonder opzegging noch vergoeding. Bovendien worden ze niet beschouwd als werkloos door omstandigheden die afhankelijk zijn van hun wil. Ze hebben dus recht op een werkloosheidsuitkering als ze aan alle voorwaarden voldoen.

Is thuiswerk mogelijk?

Je sekswerker mag thuiswerken. Als werkgever moet je echter de volgende voorwaarden naleven:

Een KB moet de voorwaarden inzake veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk van de sekswerker bij thuiswerk bepalen.
Er moet een collectieve arbeidsovereenkomst zijn afgesloten in een paritair comité om de volgende punten te regelen:

- De manier waarop de veiligheid van de thuiswerker wordt gewaarborgd
- De manier waarop de controle op de sociale wetten thuis wordt georganiseerd
- De manier waarop de arbeidstijd wordt geregistreerd
- De tegemoetkoming van de werkgever in de door de werknemer gemaakte kosten

De werknemer moet er vrijwillig toe bereid zijn.

Het akkoord van de sekswerker moet schriftelijk worden vastgesteld voorafgaand aan de geviseerde periode en mag maximaal voor een hernieuwbare periode van zes maanden worden overeengekomen.

Verplichte aanwijzing van een vertrouwenspersoon

Werkgevers die sekswerkers tewerkstellen, moeten een of meerdere vertrouwenspersonen aanwijzen, ongeacht het aantal werknemers dat ze tewerkstellen.

Als je twintig of meer werknemers tewerkstelt moet ten minste één van de vertrouwenspersonen deel uitmaken van het personeel van de werkgever.

Moet je vooraf een erkenning verkrijgen?

Als je een of meer sekswerkers wilt aanwerven, moet je een voorafgaande erkenning verkrijgen. Met die erkenning kan je vermijden dat je wegens pooierschap wordt vervolgd. Het blijft echter verboden om prostitutie te faciliteren om een abnormaal voordeel te behalen of om maatregelen te nemen die het "uitstappen uit de prostitutie" verhinderen of bemoeilijken.

Erkenningsvoorwaarden

Om erkend te kunnen worden als werkgever van sekswerkers moet je aan alle volgende voorwaarden voldoen:

Een rechtspersoon zijn in de rechtsvorm van ofwel een besloten vennootschap (met uitsluiting van eenpersoonsvennootschappen), een coöperatieve vennootschap of een vereniging zonder winstoogmerk (vzw)
Een maatschappelijke zetel of exploitatiezetel in België hebben
De bestuurder(s) moet(en) duidelijk geïdentificeerd zijn
De activiteiten mogen niet worden gedelegeerd aan onderaannemers
De bestuurders mogen niet veroordeeld zijn voor een hele reeks inbreuken
In de statuten moet staan dat alle rechten van sekswerkers worden nageleefd, inclusief de vier hierboven genoemde vrijheden
Alle toepasselijke wettelijke bepalingen naleven die van toepassing zijn in de arbeidswereld
Je mag geen bevoegheden delegeren aan onderaannemers betreffende het werkgeversgezag en de werkgeversverplichtingen ten aanzien van sekswerkers
Er moet altijd een referentiepersoon beschikbaar zijn tijdens de volledige werktijd van de sekswerkers
Elke ruimte in de vestiging waar sekswerk wordt verricht, moet uitgerust zijn met een noodknop. Sekswerkers die buiten de ruimten van de vestiging arbeidsprestaties verrichten, moeten beschikken over een mobiele noodknop
De toegang tot de ruimtes garanderen voor sociale en medische organisaties en beroepsverenigingen van sekswerkers

Al deze voorwaarden kunnen worden aangevuld met bijkomende erkenningsvoorwaarden die bij koninklijk besluit worden vastgelegd. Deze aanvullende voorwaarden moeten minstens de volgende aspecten regelen:

De minimale afmetingen van de kamer en specifieke hygiënische omstandigheden
Verplichtingen om informatie over noodnummers en contactgegevens van vakbonden en hulporganisaties aan te plakken, evenals aanbevelingen over veilige seks
Het maximum aantal sekswerkers in verhouding tot het aantal kamers
Voorwaarden voor het verifiëren van de identiteit van aanwezige sekswerkers
Een herinnering dat de werkgever altijd verantwoordelijk is voor wat er in zijn inrichting gebeurt.

Erkenningsprocedure

De erkenning zal worden toegekend door de minister van Justitie en de minister van Werk. Zij moeten de procureur des Konings en het arbeidsauditoraat raadplegen die bevoegd zijn voor de plaats van de vestigingseenheid waarvoor je erkenning aanvraagt.

De praktische modaliteiten voor het indienen en behandelen van de aanvraag worden vastgelegd bij koninklijk besluit. Zodra dit KB is aangenomen, geven we je meer gedetailleerde informatie in onze Lex4You.

Intrekking van de erkenning

De erkenningsvoorwaarden of de wettelijke bepalingen moeten altijd worden nageleefd. Zo niet kan je erkenning worden geschorst of ambtshalve worden ingetrokken door de ministers van justitie en arbeid of door de arbeidshoven en arbeidsrechtbanken.

Als de erkenning wordt ingetrokken, heeft de sekswerker recht op een ontslagvergoeding ten laste van de werkgever.

Strafsancties

Als werkgever riskeer je een sanctie van niveau 3 in volgende gevallen :

Je stelt geen vertrouwenspersoon aan
Geen van de vertrouwenspersonen is een personeelslid wanneer je 20 of meer werknemers tewerkstelt

Daarnaast kan je een sanctie van niveau 4 krijgen indien:

Een minderjarige tewerkstelt als sekswerker
Je stelt een sekswerker ter beschikking van een derde die gebruikt maakt van de diensten van deze sekswerker en die op enigerwijze het werkgeversgezag over de seksweker uitoefent (de derde-gebruiker riskeert dezelfde sanctie)

Tot slot kan je een sanctie van niveau 2 krijgen indien je:

Geen of laattijdig een schriftelijke arbeidsovereenkomst voor sekswerkers opmaakt of deze onvolledig of onjuist opmaakt.
Geen kopie van de arbeidsovereenkomst ter beschikking houdt op de plaats waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd.

Goed om te weten : Indien je de specifieke wettelijke bepalingen niet naleeft of als je sekswerkers tewerkstelt zonder voorafgaande erkenning bega je een inbreuk van pooierschap. Je kan dan een gevangensstraf oplopen van vijf jaar en een boete van 500 tot 25 000 euro.

Onder welk paritair comité vallen sekswerkers?

De activiteit van sekswerkers met een arbeidsovereenkomst zal ressorteren onder een paritair comité. We herinneren eraan dat je als werkgever niet kunt kiezen onder welk paritair comité je ressorteert.

De beslissing over het bevoegd PC voor sekswerkers werd nog niet definitief genomen. De minister van Werk heeft echter voorgesteld om het toepassingsgebied van het PC 302 voor het hotelbedrijf uit te breiden. Deze beslissing moet via koninklijk besluit worden genomen.

Wil je nu al meer weten over de arbeids- en loonvoorwaarden in het PC 302? Log in op Lex4You en selecteer PC 302.

Wanneer treden deze bepalingen in werking?

De wet werd gepubliceerd en de nieuwe regels treden in werking vanaf 1 december 2024.

Een koninklijk besluit moet nog bepaalde regels verder uitwerken, zoals de erkenningsprocedure en de bijkomende maatregelen om een veilige werkomgeving te verzekeren. We houden je via Lex4You op de hoogte.