Sociaal passief in kader van eenheidsstatuut - Leg een belastingvrije reserve aan

Wat is het sociaal passief eenheidsstatuut?

Sinds 1 januari 2014 gelden voor arbeiders en bedienden dezelfde regels voor het berekenen van de opzegtermijnen. Dat leidt tot langere opzegtermijnen en dus hogere ontslagkosten.

Daarom heeft de overheid een belastingvrijstelling in het leven geroepen voor ondernemingen die een reserve aanleggen om die kosten te dekken: het 'sociaal passief in kader van eenheidsstatuut'.

Met deze fiscale techniek kun je als werkgever voorzieningen aanleggen ter compensatie van toekomstige ontslagkosten.

Hoe werkt het sociaal passief?

Als je personeel in dienst hebt, kun je elk jaar een bepaald deel van je winst en inkomsten aftrekken (vrijstellen) voor elke werknemer die minstens vijf jaar in dienst is sinds 1 januari 2014.

De reserve die je zo aanlegt, is vrijgesteld van belastingen voor alle werknemers, ongeacht hun loon. Het bedrag wordt de 'reserve voor sociaal passief' genoemd omdat het desgevallend zal worden gebruikt voor de gedeeltelijke financiering van de kosten voor het ontslag van de werknemer.

Lees meer: "Wie komt in aanmerking voor het sociaal passief?"

Wat gebeurt er wanneer de werknemer de onderneming verlaat?

Je geniet deze belastingvrijstelling zolang de werknemer in dienst blijft. Het totale bedrag dat al is vrijgesteld voor die werknemer moet weer bij de winst in inkomsten worden opgeteld voor het boekjaar waarin die de onderneming verlaat (ongeacht de reden).

Op dat ogenblik zal je dus belastingen betalen die je de voorgaande jaren niet betaald hebt. Als je effectief een reserve hebt opgebouwd, zal je dat bedrag in mindering brengen van de ontslagkosten. Die zijn op hun beurt aftrekbaar van de belastbare winsten.

Concreet zit de winst voor jou als werkgever dus in het bedrag van de interesten op de niet-betaalde fiscale last.

Hoeveel bedraagt de vrijstelling?

Het bedrag dat is vrijgesteld van belasting wordt berekend per werknemer en varieert op basis van de anciënniteit en het loon van de betrokkene. Het wordt als volgt bepaald:

• Vanaf het 6e dienstjaar in de eenheidsstatus (d.w.z. sinds 1 januari 2014): drie weken loon per begonnen dienstjaar in de eenheidsstatus
• Vanaf het 21e dienstjaar in de eenheidsstatus: een week loon per bijkomend begonnen dienstjaar in de eenheidsstatus

Om het weekloon te verkrijgen, vermenigvuldig je het maximale gemiddelde brutomaandloon met drie en deel je de uitkomst door dertien.

Voorbeeld

Voor werknemers die op 1 januari 2014 in dienst getreden zijn, wordt de vrijstelling berekend op drie weken loon tot 1 januari 2034 en op één week loon vanaf 1 januari 2035.

Welk loon moet je in aanmerking nemen?

Het brutomaandloon dat in aanmerking moet worden genomen voor deze berekening is het gemiddelde brutomaandloon vóór aftrek van persoonlijke socialezekerheidsbijdragen. Dit gemiddelde wordt berekend in verhouding tot het aantal maanden in het belastbare tijdperk waarop de vrijstelling betrekking heeft.

Bovendien moet alleen rekening worden gehouden met het normale, op regelmatige basis toegekende loon. Vakantiegeld, eindejaarspremies en andere variabele beloningen die niet maandelijks worden uitbetaald, zijn dus uitgesloten.

Goed om weten: vakantiegeld

De fiscus verduidelijkt dat je alleen het enkele vakantiegeld van bedienden mag opnemen in het referentieloon, aangezien dat deel uitmaakt van hun regelmatig toegekende maandloon. Enkel en dubbel vakantiegeld voor arbeiders en dubbel vakantiegeld voor bedienden komen daarentegen niet in aanmerking.

Loonplafond

Om de gevolgen van de maatregel voor de begroting te beperken, is het loon dat als basis voor de vrijstelling wordt gebruikt, geplafonneerd. De berekeningsgrondslag voor de drie weken loon is zodoende beperkt tot 2 600 euro:

• Tot 1.500 euro wordt het brutomaandloon volledig in aanmerking genomen
• Op de loonschijf tussen 1.501 euro en 2.600 euro wordt slechts 30% in aanmerking genomen.
• De loonschijf boven 2.600 euro wordt niet in aanmerking genomen.

Schematische voorstelling

Brutomaandloon	% Fiscale vrijstelling sociaal passief
Tot 1.500 euro	100%
Van 1.501 tot 2.600 euro	30%
Vanaf 2.601 euro	/

Spreiding van de vrijstelling over 5 jaar

Deze vrijstelling wordt vervolgens gespreid over vijf opeenvolgende jaren, in schijven van 20% van het totale ondernemingspassief voor het betreffende jaar. In 2024 kun je alleen aanspraak maken op vrijstelling voor 20% van het sociaal passief. In 2025 geniet je vrijstelling voor de volgende 20%, enzovoort tot 2028.

Voorbeeld van Peter

Anne heeft een werknemer in dienst, Peter, die op 1 januari 2019 in dienst is getreden en 3.125 euro bruto per maand verdient. Wat is het bedrag van de belastbare winst die Anne in 2024 kan vrijstellen via de maatregel van het sociaal passief in kader van eenheidsstatuut?

Aangezien Peter op 1 januari 2024 aan zijn zesde dienstjaar in het eenheidsstatuut is begonnen, bedraagt de vrijstelling drie weken loon.

Het in aanmerking genomen loon is geplafonneerd op 1.830 euro, namelijk:

• 1.500 euro voor de eerste loonschijf van 1.500 euro (100% vrijstelling)
• En 330 euro voor de loonschijf van 1.501 tot 2.600 euro (30% vrijstelling)

Het bedrag van de vrijstelling is dus 1.267 euro (1.830 euro x 3 weken / 13 weken) x 3.

In 2024 zal Anne slechts een vijfde van deze vrijstelling kunnen genieten, omdat deze is gespreid over vijf jaar (1.267  ÷ 5 = 253,40).

De ontslagkosten worden dus als volgt verdeeld:

Belastbaar tijdperk	2024	2025	2026	2027	2028
Sociaal passief	253,40	253,40	253,40	253,40	253,40

Wat gebeurt er als Peter het bedrijf verlaat vóór 2028?

Als Peter het bedrijf verlaat in 2025, om wat voor reden dan ook, moet het totale bedrag dat al is vrijgesteld voor 2024 en 2025 weer worden opgeteld bij de winst voor het boekjaar 2025. Voor het jaar 2025 kan er geen vrijstelling voor sociaal passief meer worden toegekend, omdat Peter de onderneming in 2025 verlaat. De resterende delen van de vrijstelling (voor 2026, 2027 en 2028) gaan dan verloren.

Wat doet Securex voor jou?

Securex kan de voorziening voor sociaal passief voor jou berekenen. Het resultaat van die berekening krijg je in de vorm van een praktisch rapport dat je aan je boekhouder kunt bezorgen.

Interesse? Neem dan gauw contact op met je Securex Legal Advisor via  myHR@securex.be en we helpen je graag verder.