Opgelet! Meestal is ook nog een sector-cao vereist om van deze mogelijkheden gebruik te kunnen maken.
Een sector kan bovendien steeds cao’s afsluiten voor de verschillende toepasselijke stelsels, en zelfs bijkomende voorwaarden opleggen, zoals een anciënniteitsvoorwaarde in de onderneming of in de sector.
We moeten de sectorale onderhandelingen afwachten vooraleer met zekerheid te kunnen bepalen of je werknemer al dan niet recht heeft op een SWT. Je moet dus altijd rekening houden met de SWT-regeling in jouw sector.
Over welke stelsels gaat het?
Cao’s nr. 166, 168 en 169
De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 166 legt de voorwaarden vast waaronder werknemers met een loopbaan van minstens 33 jaar die ontslagen worden, voor een SWT in aanmerking kunnen komen. Ze moeten:
- Ofwel 20 jaar hebben gewerkt in een regeling van nachtarbeid (zoals bedoeld in cao nr. 46)
- Ofwel een zwaar beroep hebben uitgeoefend (wisselende ploegen, onderbroken diensten,…) en dit gedurende minstens 5/7 jaar in de loop van de laatste 10/15 kalenderjaren
- Ofwel gewerkt hebben in het bouwbedrijf (PC 124) en arbeidsongeschikt zijn. Deze ongeschiktheid om de beroepsactiviteit verder te zetten moet geattesteerd worden door de arbeidsgeneesheer
Deze werknemers moeten minstens 60 jaar zijn wanneer de arbeidsovereenkomst eindigt.
Bovendien moet het paritair comité waaronder zij ressorteren een sector-cao gesloten hebben die dit stelsel invoert. Ondernemingen uit een PC dat niet is opgericht of niet werkt, kunnen het SWT invoeren:
- Via ondernemings-cao
- Via toetredingsakte (waarvan een model als bijlage bij cao nr. 166 werd gevoegd)
- Of via een wijziging van het arbeidsreglement
Naast de cao nr. 166 werden voor dit stelsel ook cao nr. 168 en 169 gesloten. Deze bepalen dat werknemers die aan bepaalde voorwaarden voldoen van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik kunnen maken. En dat voor de periode tot en met 31 december 2026. De werknemers moeten dan wel ontslagen worden vóór 1 juli 2025. Ze moeten bij de aanvraag aantonen dat ze:
- Een loopbaan hebben van 42 jaar of
- De leeftijd van 62 jaar bereikt hebben
Aangezien deze cao’s van de NAR enkel het interprofessioneel kader vastleggen, is er een sector-cao vereist die uitdrukkelijk naar deze cao’s verwijst om van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik te kunnen maken.
Werknemers met een zwaar beroep die niet aan de voorwaarden voldoen om na een loopbaan van 33 jaar op SWT te gaan
Voor werknemers met een zwaar beroep die niet aan de specifieke hiervoor vermelde voorwaarden voldoen, moet er een sectorale of ondernemings-cao worden afgesloten. Als zij een loopbaan van minstens 35 jaar aantonen, kunnen ze ook vanaf 60 jaar op SWT.
In toepassing van de cao nr. 143 van de NAR moet de sectorale of ondernemingscao die een bedrijfstoeslag invoert een leeftijdsvoorwaarde voorzien die niet lager mag zijn dan 60 jaar. Als zo'n cao niet werd afgesloten, kan het recht op dit SWT niet toegekend worden.
Daarnaast bieden cao’s nr. 168 en 169 deze werknemers ook de mogelijkheid om van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik te kunnen maken. En dat voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 31 december 2026. OOk in deze situatie moet het gaan om werknemers die je vóór 1 juli 2025 ontslaat. Ze moeten bij de aanvraag aantonen dat ze:
- Een loopbaan hebben van 42 jaar of
- De leeftijd van 62 jaar bereikt hebben
Aangezien deze cao’s van de NAR enkel het interprofessioneel kader vastleggen, is er een sector-cao vereist die uitdrukkelijk naar deze cao’s verwijst om van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik te kunnen maken.
Cao’s nr. 167, 168 en 169
De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 167 bepaalt dat werknemers met een loopbaan van minstens 40 jaar bij de beëindiging van de overeenkomst, in aanmerking kunnen komen voor een SWT. Deze werknemers moeten minstens 60 jaar zijn wanneer de arbeidsovereenkomst eindigt.
Om deze regeling te gebruiken is er geen sectorale cao nodig. Jouw sector kan echter een cao afsluiten en zelfs bijkomende voorwaarden opleggen, zoals een anciënniteitsvoorwaarde in de onderneming of in de sector.
Naast de cao nr. 167 zijn de cao's nr. 168 en 169 ook pop deze gevallen van toepassing. Die bepalen dat werknemers die aan bepaalde voorwaarden voldoen van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik kunnen maken. En dat voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 31 december 2026. De werknemers moeten ontslagen worden vóór 1 juli 2025. Ze moeten bij de aanvraag aantonen dat ze:
- Een loopbaan hebben van 42 jaar of
- De leeftijd van 62 jaar bereikt hebben
Aangezien deze cao’s van de NAR enkel het interprofessioneel kader vastleggen, is er een sector-cao vereist die uitdrukkelijk naar deze cao’s verwijst om van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik te kunnen maken.
Cao nr. 165
De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 165 bepaalt dat werknemers van 58 jaar en ouder met een loopbaan van minstens 35 jaar die ontslagen worden in aanmerking kunnen komen voor een SWT wanneer zij:
- Ofwel het statuut van mindervalide werknemers erkend door een bevoegde overheid hebben
- Ofwel werknemers zijn met ernstige lichamelijke problemen die geheel of gedeeltelijk veroorzaakt zijn door hun beroepsactiviteit en die de verdere uitoefening van hun beroep significant bemoeilijken
Deze cao is van toepassing voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025.
Om deze regeling te gebruiken is er geen sectorale cao nodig. Jouw sector kan echter een cao afsluiten en zelf bijkomende voorwaarden opleggen, zoals een anciënniteitsvoorwaarde in de onderneming of in de sector.
Cao’s nr. 168 en nr. 169
De collectieve arbeidsovereenkomsten nr. 168 en nr. 169 bepalen ook nog dat werknemers van ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering die op SWT gaan, van de vrijstelling van (aangepaste) beschikbaarheid gebruik kunnen maken. En dat voor de periode van 1 juli 2023 tot 31 december 2026. De werknemers moeten ontslagen worden vóór 1 juli 2025. Ze moeten bij de aanvraag aantonen dat ze:
- Een loopbaan hebben van 42 jaar of
- De leeftijd van 62 jaar bereikt hebben
Aangezien het om kader-cao’s van de NAR gaat, moet een onderneming in moeilijkheden of herstructurering die haar werknemers op SWT wil laten vertrekken vanaf de hiervoor vermelde leeftijden, uitdrukkelijk in haar ondernemings-cao vermelden dat deze gesloten werd binnen het kader van bovenstaande cao’s.
Wat wordt er onder "aangepaste beschikbaarheid" verstaan?
Als jouw voormalige werknemers "aangepast beschikbaar" moeten zijn, moeten ze aan deze verplichtingen voldoen:
- De werkloze ex-werknemer blijf ingeschreven als werkzoekende
- De werkloze ex-werknemer aanvaardt elk passend werk en elke opleiding
- De werkloze ex-werknemer kan geen einde stellen aan diens tewerkstelling zonder wettige reden en mag niet ontslagen worden omwille van diens eigen foutieve houding
- De werkloze ex-werknemer moet zich aanmelden indien die opgeroepen wordt door de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling of door een werkgever
- De werkloze ex-werknemer moet medewerking verlenen aan een aangepaste begeleiding die wordt voorgesteld door de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling (een actieplan aangepast aan diens competenties en beroepservaring dat wordt voorgesteld binnen de 9 maanden)
- De werkloze ex-werknemer moet evenwel niet actief op zoek gaan naar werk
In bepaalde gevallen is een automatische vrijstelling voorzien. Raadpleeg onze informatie over het statuut van de werkloze met bedrijfstoeslag voor meer informatie.
Vooruitzichten na 30 juni 2023?
Na het interprofessioneel akkoord van 2021-2022 hebben de sociale partners elk risico op rechtsonzekerheid weggewerkt door de toepassing van de afwijkende stelsels te garanderen tot 30 juni 2023.
Indien bijgevolg de sectoren cao’s hebben gesloten die tot die datum geldig zijn, is het nog mogelijk om de betrokken afwijkende stelsels toe te passen.
Wat de toekomst brengt na die datum zal afhangen van de sectoronderhandelingen tussen sociale partners voor de periode 2023-2024.
We volgen deze onderhandelingen op de voet en houden je op de hoogte.
Wat doet Securex?
De regels inzake de stelsels van werkloosheid met bedrijfstoeslag zijn er niet eenvoudiger op geworden.
Wens je meer informatie over een concreet dossier (komt jouw werknemer in aanmerking voor één van deze tijdelijke stelsels, welke procedure moet je volgen?), neem dan zeker contact op met jouw Legal advisor via het mailadres myHR@securex.be.
Deze kan voor jou ook een simulatie van de berekening van de bedrijfstoeslag uitvoeren.
Lees ook: Tijdskrediet eindeloopbaan: recht op uitkeringen vanaf 55 jaar
Bronnen