Ontslag & beëindiging
5 okt 2022

Beëindiging wegens medische overmacht: nieuwe procedure

Een re-integratietraject volgen is niet langer vereist

Er zijn nieuwe bepalingen in werking getreden die de procedure voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht wijzigen. Deze procedure wordt nu losgekoppeld van het re-integratietraject voor arbeidsongeschikte werknemers.

We raden je aan alleen een re-integratieprocedure te starten als je echt van plan bent je werknemer te re-integreren.

Wat is medische overmacht?

Beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht is geen ontslag. Volgens de voorwaarden van artikel 34 van de wet betreffende de arbeidsovereenkomsten (AOW) kunnen de werkgever of de werknemer vaststellen dat de arbeidsovereenkomst is beëindigd wegens de situatie van medische overmacht. De werknemer is immers definitief ongeschikt om het overeengekomen werk te verrichten.

Er hoeft dan geen opzeggingstermijn of -vergoeding te worden nageleefd, maar voorzichtigheid is geboden. Een beëindigingsprocedure wegens medische overmacht is vrij uitzonderlijk van aard en mag niet lichtvaardig worden opgevat.

Nieuwe procedure in de Codex over het welzijn op het werk

Re-integratietraject versus medische overmacht

De Codex over het welzijn op het werk bevat enerzijds een nieuw re-integratietraject en anderzijds een nieuwe specifieke afdeling over de procedure van medische overmacht. Deze twee onderwerpen worden voortaan losgekoppeld:

Het re-integratietraject is alleen bedoeld om een arbeidsongeschikte werknemer te re-integreren. Op 1 oktober jongstleden is een nieuwe procedure in werking getreden.
De procedure van medische overmacht is bedoeld om vast te stellen of een arbeidsongeschikte werknemer definitief ongeschikt is om het overeengekomen werk uit te voeren. Deze nieuwe procedure is op 28 november 2022 in werking getreden, samen met het nieuwe artikel 34 van de wet betreffende de arbeidsovereenkomsten.

Situatie voorheen (oud artikel 34 WAO)

Beëindiging wegens medische overmacht kon enkel worden ingeroepen nadat een re-integratietraject werd gevolgd.

Voorbeeld

Jan is langdurig arbeidsongeschikt en zijn werkgever vermoedt dat hij het overeengekomen werk nooit meer kan hervatten. Hij wil de beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht inroepen. Vooraf moest een re-integratietraject worden gevolgd en de mogelijkheid om de overeenkomst wegens medische overmacht te beëindigen hing af van de beslissing van de arbeidsarts.

Situatie sinds de inwerkingtreding van het nieuwe artikel 34 AOW

Beëindiging wegens medische overmacht kan voortaan enkel worden ingeroepen nadat een nieuwe specifieke procedure werd gevolgd.

Er mag geen re-integratietraject aan de gang zijn. Maar als de arbeidsarts niet heeft beslist dat de werknemer definitief ongeschikt is, kan de werknemer nog een re-integratietraject volgen.

Voorbeeld

We gaan terug naar dezelfde situatie van Jan, maar het nieuwe artikel 34 is al in werking getreden. De werkgever kan enkel de beëindiging wegens medische overmacht inroepen na het volgen van een specifieke procedure, en niet van een re-integratietraject. De mogelijkheid tot beëindiging wegens medische overmacht hangt dan af van de beslissing van de arbeidsarts.

Opstart van de procedure

De procedure kan worden opgestart op initiatief van de werknemer of van de werkgever.

De nieuwe procedure kan pas ingaan:

Na een periode van ongeschiktheid om het overeengekomen werk uit te oefenen van negen ononderbroken maanden
En enkel als er geen re-integratietraject aan de gang is voor de betrokken werknemer

Bij werkhervatting en nieuwe arbeidsongeschiktheid binnen de eerste veertien kalenderdagen na deze hervatting wordt de periode van arbeidsongeschiktheid niet als onderbroken beschouwd.

Nadat de arbeidsarts de kennisgeving van opstart van de procedure ontvangt, nodigt hij de werknemer uit voor een onderzoek, dat ten vroegste tien kalenderdagen na de kennisgeving plaatsvindt. Indien nodig voert hij ook een onderzoek van de werkpost uit.

Als de werknemer drie keer niet ingaat op de uitnodiging van de arbeidsarts, waarbij er telkens minstens veertien kalenderdagen tussen de uitnodigingen zit, deelt de arbeidsarts dit mee aan de werkgever.

Beslissing en vervolg van de procedure

Overleg met de behandelende arts of de adviserend arts van de werknemer is mogelijk, als de werknemer hiermee instemt. Op basis hiervan neemt de arbeidsarts zijn beslissing.

Hij deelt die beslissing zo snel mogelijk, en uiterlijk binnen de drie maanden, in een aangetekende brief mee aan de werkgever en de werknemer. De werknemer kan beroep instellen binnen de 21 kalenderdagen. Wanneer de arbeidsarts een definitieve ongeschiktheid van de werknemer vaststelt, wordt ook de adviserend arts van het ziekenfonds ingelicht.

De arbeidsarts moet ook vermelden of de werknemer heeft gevraagd de mogelijkheden voor aangepast of ander werk te onderzoeken. In dat geval moet hij de voorwaarden en modaliteiten voor aangepast of ander werk vermelden. Die worden vastgesteld op basis van de huidige gezondheidstoestand en de mogelijkheden van de werknemer.

Als de werknemer dit onderzoek in eerste instantie niet heeft gevraagd, heeft hij nog zeven kalenderdagen de tijd om van mening te veranderen. Als hij toch een onderzoek van de mogelijkheden voor aangepast of ander werk vraagt, moet hij dit door middel van een aangetekende zending melden en zijn vraag motiveren.

Deze specifieke procedure is op 28 november 2022 in werking getreden, samen met het nieuwe artikel 34 van de wet betreffende de arbeidsovereenkomsten.

Nieuw ‘artikel 34’ over beëindiging wegens medische overmacht

De werkgever of de werknemer moeten aan de andere partij en aan de arbeidsarts hun intentie kennisgeven om na te gaan of het voor de werknemer definitief onmogelijk is om het overeengekomen werk te verrichten. Dit moet gebeuren via een aangetekende zending. Na ontvangst van deze kennisgeving start de arbeidsarts de specifieke procedure op van de Codex over het welzijn op het werk, die we hierboven hebben beschreven.

Definitieve ongeschiktheid

De overeenkomst kan enkel om medische overmacht worden beëindigd als de arbeidsarts een definitieve ongeschiktheid heeft vastgesteld en geen beroep meer kan worden ingesteld tegen zijn beslissing, of wanneer de procedure in beroep tot de vaststelling van de definitieve ongeschiktheid heeft geleid.

Bovendien moet ook aan een van de volgende voorwaarden zijn voldaan:

De werknemer heeft niet gevraagd dat de mogelijkheden voor aangepast of ander werk onderzocht worden.
Of de werknemer heeft dit gevraagd, en de werkgever heeft aan de werknemer en aan de arbeidsarts een gemotiveerd verslag bezorgd waarin hij uitlegt dat dit niet mogelijk is.
Of de werknemer heeft dit gevraagd, maar heeft het plan geweigerd dat de werkgever aan hem en aan de arbeidsarts heeft bezorgd.

Geen definitieve ongeschiktheid

Wanneer de arbeidsarts niet vaststelt dat de werknemer definitief ongeschikt is om het overeengekomen werk te verrichten, eindigt de procedure. Ze kan ten vroegste worden heropgestart na een nieuwe ononderbroken periode van negen maanden arbeidsongeschiktheid.