De spilindex is een drempelwaarde die bepaalt wanneer sociale uitkeringen en overheidswedden aangepast worden aan de inflatie. Als de spilindex overschreden wordt door het gemiddelde van de laatste vier maanden van de gezondheidsindex (dit is de ‘afgevlakte’ gezondheidsindex), stijgen die bedragen met 2 procent. Dat gebeurde vijf keer in 2022.
Inflatie daalt langzaam maar zeker in 2023
De inflatie neemt maand na maand af, sinds het toppunt van 12,27 procent in oktober 2022. In februari daalde de inflatie van 8,05% naar 6,62%. Het leven wordt dus stilaan minder duur, wat vooral te danken is aan de zakkende energieprijzen.
Volgens de laatste verwachtingen van het Federaal Planbureau zou de spilindex (125,60) pas in september 2023 worden overschreden. Als dat klopt, stijgen de sociale uitkeringen in oktober 2023 met 2% en worden de wedden van het overheidspersoneel in november 2023 met 2% aangepast. Ook de social profit sectoren en de flexilonen krijgen dan een indexering met 2%.
Indexprognose voor het PC 200
In het paritair comité nr. 200 worden de lonen eenmaal per jaar geïndexeerd in de maand januari. De indexering is er dus niet gekoppeld aan de spilindex. De lonen in het PC 200 kenden in januari 2023 een historisch hoge indexering van 11,08%. De prognose voor januari 2024 bedraagt momenteel 2,65%.
Raadpleeg de indexeringsregels in PC 200
Indexprognose in andere sectoren
Elke sector legt eigen indexeringsregels vast. Sommige sectoren indexeren een keer per jaar op een vast tijdstip met een variabel percentage, zoals het PC 200. Andere sectoren indexeren op een variabel tijdstip maar met een vast percentage.
Een voorbeeld van dat laatste systeem is de chemiesector. Dat is het PC 116 voor arbeiders en het PC 207 voor bedienden. Daar werden de lonen in 2022 vijf keer geïndexeerd met 2%. In 2023 kwam er nog een indexering in de maand februari. De volgende indexering wordt verwacht in oktober 2023, wat ook de laatste indexering zou zijn in 2023.
Lees de regels in jouw sector na via Paritaire comités > Het loon bepalen > Indexeringsregels.
Mag je loonsverhoging geven in 2023?
De regering heeft de loonnorm vastgelegd op 0 procent. Dit betekent dat de lonen in 2023-2024 niet mogen stijgen ten opzichte van 2022.
De loonindexering, de verhogingen als gevolg van baremieke anciënniteit (ook voor de huisbarema's) en verhogingen door functiewijzigingen blijven wel gegarandeerd.
De baremieke anciënniteit is de verhoging die werknemers automatisch krijgen omdat hun anciënniteit is toegenomen. Dit geldt voor werknemers die betaald worden aan het sectorale- of huisbarema (minimumloon in de sector of de onderneming).
Werkgevers hebben dus geen speelruimte voor een onderling overeengekomen loonsverhoging. Om dat wat te verzachten, kunnen ze wel een koopkrachtpremie toekennen wanneer hun bedrijf een hoge of uitzonderlijk hoge winst gemaakt heeft in 2022.
Lees meer: ‘De koopkrachtpremie: hoever staan we?’
Onze tip: optimaliseer je loonbeleid
Hoewel de index verplicht moet worden toegepast, en de loonnorm geen marge laat, zijn er wel andere mogelijkheden om jouw loonkosten onder controle te houden. Verloning is immers meer dan enkel het brutoloon. Er bestaan veel soorten extralegale voordelen, die je vaak niet verplicht moet indexeren.
Alternatieve verloning & extralegale voordelen: meer motivatie, minder kosten
