Wat wordt verstaan onder uitvoerende gemeentelijke mandatarissen?
De uitvoerende gemeentelijke mandatarissen zijn:
- De burgemeester
- De schepenen
- De voorzitter of de leden van een bureau van een districtsraad
- De voorzitter van het OCMW
Vermindering van prestaties
Duur van de afwezigheid
De houders van een uitvoerend gemeentelijk mandaat hebben de mogelijkheid om gedurende maximum 2 werkdagen per week afwezig te blijven van het werk met het oog op de uitoefening van hun mandaat [1].
Procedure
De werknemer die van dit verlof gebruik wenst te maken, moet zijn werkgever daarvan verwittigen ten laatste op de woensdag van de week die de week van zijn afwezigheid voorafgaat. Ingeval van overmacht dient hij zijn werkgever zo spoedig mogelijk te verwittigen. Hij is eveneens gehouden om aan zijn werkgever het bewijs te bezorgen van zijn mandaat of van zijn functie, en dit ten laatste op het ogenblik waarop hij zijn werkgever verwittigt van zijn afwezigheid.
Loon ten laste van de werkgever
Voor deze afwezigheidsdagen is de werkgever aan de werknemer geen enkele bezoldiging verschuldigd.
Volledige schorsing van de prestaties
Duur van de afwezigheid
De werknemer kan de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst ook volledig opschorten voor de duur van zijn mandaat. Dit recht kan bij herhaling worden uitgeoefend, met of zonder onderbreking, voor periodes van minstens twaalf maanden. Dit recht wordt echter maar toegekend voor de uitoefening van één enkel mandaat of één enkele functie.
Procedure
Indien de werknemer zijn recht op een volledige schorsing wenst uit te oefenen zodra hij zijn mandaat uitoefent, dient hij zijn werkgever daarover in te lichten ten laatste bij het begin van de uitoefening van dit mandaat.
Indien hij van de volledige schorsing pas later in de uitoefening van zijn mandaat wenst te genieten of ingeval van een hernieuwing, dan dient hij zijn werkgever daarvan ten laatste één maand vooraf te verwittigen. De werkgever kan evenwel een kortere termijn aanvaarden.
Wanneer de werknemer opteert voor een volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst, moet hij eveneens het bewijs leveren van zijn mandaat ten laatste op het ogenblik dat hij zijn werkgever inlicht over de uitoefening van zijn recht.
Loon ten laste van de werkgever
De werknemer heeft gedurende de periode van de schorsing geen recht op enige bezoldiging vanwege zijn werkgever.
Specifiek politiek verlof voor burgemeesters bij noodsituaties
Wat is een noodsituatie?
Werknemers-burgemeesters wiens gemeente in een noodsituatie verkeert kunnen sinds 24 juli 2023 politiek verlof opnemen bij noodsituaties in hun gemeente. Een noodsituatie is een situatie waarbij je werknemer omwille van buitengewone redenen aanhoudend beschikbaar moet zijn als burgemeester.
Het is een gebeurtenis die het maatschappelijk leven in de betrokken gemeente of stad schaadt of kan schaden. Daarbij moet je niet alleen denken aan de ernstige verstoring van de openbare veiligheid. Ook ernstige bedreigingen voor het leven, voor de gezondheid of voor de materiële belangen van personen komen in aanmerking.
Het gaat dus duidelijk om een buitengewone, aanhoudende situatie die niemand kon voorzien. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een overstroming of een terroristische aanslag in de stad of de gemeente.
Het politiek verlof opnemen is niet verplicht. De burgemeester of diens plaatsvervanger mag persoonlijk inschatten of die dit verlof al dan niet opneemt.
Heeft je werknemer-burgemeester de arbeidsovereenkomst al volledig geschorst ? Dan primeert die schorsing en moet je werknemer natuurlijk geen gebruik maken van deze mogelijkheid.
Duur van de afwezigheid
Dankzij deze aanvullende mogelijkheid om politiek verlof te nemen, kan je werknemer-burgemeester langer van het werk afwezig zijn. Je werknemer kan op weekbasis maximaal alle werkdagen afwezig blijven. En dat zolang de noodsituatie aanhoudt.
Procedure ?
De werknemer-burgemeester moet de werkgever vooraf – of als dat niet mogelijk is, zo snel mogelijk – verwittigen dat dit verlof wordt opgenomen. Daarnaast moet je werknemer ook bewijzen dat:
- Die burgemeester is, als je werknemer voor het eerst gebruik maakt van het politiek verlof.
- Er een noodsituatie is waardoor de buitengewone en aanhoudende beschikbaarheid van je werknemer als burgemeester absoluut noodzakelijk is. Je werknemer moet dat enkel doen als jij er om vraagt en mag dat bewijs op elke manier leveren.
Wie betaalt het loon?
Voor dit specifiek politiek verlof behoudt je werknemer-burgemeester diens loon tijdens de afwezigheid. Je werknemer-burgemeester behoudt het loon ook op de dagen waarop die in normale omstandigheden politiek verlof neemt. Hoewel die op die dagen normaal geen recht op loon heeft.
Het loon waarop je werknemer-burgemeester recht heeft is het ‘normaal loon’ zoals dat berekend wordt voor de feestdagen. Dat loon wordt wel beperkt tot het grensbedrag van de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering.
Als werkgever kan je het aan je werknemer betaalde brutoloon terugvorderen van de gemeente of stad. Je kan ook de werkgeversbijdragen die aan de sociale zekerheid werden gestort, terugvorderen. Dat kan je om de drie maanden doen via een schuldvordering met het standaardformulier. De gemeente of stad kan op haar beurt een gedeelte van het bedrag terugvorderen van de burgemeester, jouw werknemer.
[1] De FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg preciseert dat de reglementering geen rekening houdt met het effectief uurrooster van de werknemer. Er worden dus steeds 2 werkdagen geteld, ongeacht het aantal uren dat de werknemer normaal op die dagen presteert.