Indien de onderaannemer sociale schulden heeft (met name aan de RSZ) op het ogenblik dat de overeenkomst wordt gesloten en/of de factuur wordt betaald, bent u in principe hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van deze schulden.
Er is echter een manier om dit mechanisme te omzeilen door een bedrag in mindering te brengen op de factuur van uw medecontractant die de schulden heeft.
Deze regelgeving (“artikel 30bis”) is gewijzigd naar aanleiding van een arrest van het Grondwettelijk Hof. Voor ons de gelegenheid bij uitstek om u aan de belangrijkste beginselen te herinneren.
Hoe werkt dit mechanisme van hoofdelijke aansprakelijkheid?
Als u uw inhoudingsplicht vervult, kunt u ontsnappen aan de hoofdelijke aansprakelijkheidsregeling.
Concreet moet u nagaan of uw medecontractant geen sociale schulden heeft alvorens uw factuur te betalen. U kunt dit doen in de voor het publiek toegankelijke databank van de RSZ.
Als dit inderdaad zo blijkt te zijn, kunt u ontsnappen aan het mechanisme van de hoofdelijke aansprakelijkheid inzake sociale zaken door 35% van het factuurbedrag (exclusief btw) in te houden en over te maken aan de RSZ.
Indien u deze inhouding niet verricht, wordt u zelf als schuldenaar opgenomen in de databank van de RSZ indien u de gevorderde bedragen niet betaalt binnen 30 dagen na de verzending van een aangetekende ingebrekestelling.
Voor wie geldt dit?
Alle werken in onroerende staat zijn hierdoor betroffen, evenals bepaalde andere werkzaamheden. Het mechanisme is dus niet van toepassing bij zuivere en eenvoudige levering, met uitzondering van de levering van stortklaar beton die eveneens onder de werkingssfeer van de hoofdelijke aansprakelijkheid valt.
Voor een gedetailleerd overzicht van de betrokken activiteiten klikt u hier. Het toepassingsgebied van het mechanisme van hoofdelijke aansprakelijkheid is ruimer dan alleen de bouwsector.
Wat verandert er?
Indien de inhouding op de factuur niet correct is gebeurd, wordt u hoofdelijk aansprakelijk voor de sociale schulden en wordt er u, naast het te betalen bedrag, een toeslag gelijk aan het te betalen bedrag aangerekend.
In een arrest van 9 juli 2020 oordeelde het Grondwettelijk Hof echter dat deze laatste maatregel - betreffende de "automatisch" te betalen toeslag - in strijd was met de Grondwet, omdat de RSZ hierdoor niet met alle relevante elementen van de zaak rekening kon houden. Dit moest dus worden aangepast.
De RSZ en de arbeidsrechtbanken moeten rekening kunnen houden met de relevante elementen van het dossier die aantonen dat u te goeder trouw hebt gehandeld. De RSZ kan rekening houden met elementen zoals uw antecedenten of de inspanningen die u hebt geleverd. De regelgeving is nu zo aangepast dat u uw verweer bij de RSZ kunt indienen binnen 30 dagen na de kennisgeving van de beslissing van de RSZ.
De RSZ kan dan, rekening houdend met alle elementen van het geval, het bedrag van de oorspronkelijke toeslag met maximaal 20% verminderen. In geval van overmacht, of indien u en uw medecontractant geen sociale schulden hebben op het ogenblik dat de toeslag wordt toegepast, kan de RSZ de toeslag verminderen tot 100%, d.w.z. annuleren.
Het beroep tegen de beslissing tot verlaging van de toeslag moet, op straffe van nietigheid, worden ingesteld binnen drie maanden na de kennisgeving van de beslissing.
Inwerkingtreding
Deze nieuwe bepalingen treden met terugwerkende kracht in werking op 12 november 2020, de datum van bekendmaking van het arrest van het Grondwettelijk Hof in het Belgisch Staatsblad.
Meer weten?
Om meer te weten te komen over de hoofdelijke aansprakelijkheid voor sociale schulden kunt u onze fiche op Lex4You raadplegen. Of u kunt contact opnemen met uw Legal Advisor Securex op het adres myHR@securex.be.
Bronnen
- Wet van 28 februari 2022 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken (1), Belgisch Staatsblad van 9 maart 2022
- Artikelen 30bis en 30ter van de wet van 27 juni 1969
