Maar deze nieuwe regels kunnen enkele onverwachte praktische problemen opleveren. Hierna vind je enkele vragen en antwoorden die opheldering brengen.
Moet je werknemer nooit een medisch getuigschrift bezorgen?
Dat klopt niet. De nieuwe vrijstelling geldt alleen voor één enkele dag van arbeidsongeschiktheid, of de eerste dag van die arbeidsongeschiktheid.
Bovendien kan je werknemer er voor maximaal drie dagen per kalenderjaar voor kiezen om geen medisch getuigschrift te bezorgen.
Heeft je werknemer nog andere verplichtingen? Moet hij zijn adres meedelen?
Je werknemer moet je altijd onmiddellijk inlichten over zijn arbeidsongeschiktheid. Die regel is niet veranderd.
Bovendien heb je als werkgever altijd de mogelijkheid om de arbeidsongeschiktheid te controleren. Dus zelfs bij een arbeidsongeschiktheid waarvoor je werknemer je geen getuigschrift bezorgt, kan je een controlearts vragen de arbeidsongeschiktheid te controleren.
Als je werknemer je geen getuigschrift bezorgt, moet hij je onmiddellijk het adres meedelen waar hij tijdens de eerste dag van arbeidsongeschiktheid verblijft, tenzij dit adres overeenkomt met zijn gebruikelijke woonplaats, die je kent.
Raadpleeg voor meer informatie over de verplichtingen van je werknemer het thema Vakantie en afwezigheid > Ziekte en ongeval > Rechten en plichten van de werkgevers en werknemers bij ziekte of ongeval.
Kan je afwijken van de vrijstelling van getuigschrift?
Je kan afwijken van de vrijstelling van getuigschrift en eisen dat in alle gevallen, en dus ook voor een enkele ziektedag, een medisch getuigschrift wordt bezorgd, maar alleen als je onderneming op 1 januari van het lopende jaar minder dan 50 werknemers telt.
Je moet deze afwijking echter formeel invoeren. Securex biedt je een gebruiksklaar model aan.
Hoe voer je een afwijking op de nieuwe regel in?
Wil je in jouw onderneming gebruik maken van deze afwijking? Dan moet je in je arbeidsreglement expliciet opnemen dat je werknemers altijd een medisch getuigschrift moeten bezorgen. Je kunt er ook voor kiezen om deze afwijking in te voeren door een bedrijfs-cao af te sluiten.
Je hoeft deze afwijking niet elk jaar te bevestigen. Maar als jouw arbeidsreglement al de verplichting bevatte om een medisch getuigschrift te bezorgen voordat de nieuwe vrijstelling van getuigschrift van kracht werd, is dat niet voldoende om daarvan af te wijken. Dit werd bevestigd door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg.
Je moet dus je arbeidsreglement aanpassen door de daarvoor bestemde procedure te volgen. Die procedure is verschillend naargelang je een ondernemingsraad hebt of niet.
Securex biedt je een gebruiksklaar model van bijlage bij het arbeidsreglement aan. Bestel het via onze e-Shop of contacteer je Securex Legal Advisor, via myHR@securex.be. Sluit je liever een collectieve arbeidsovereenkomst? Dan kan je ook contact opnemen met je Legal Advisor om een modeldocument te verkrijgen.
Wat gebeurt er als je onderneming in de loop van het jaar de drempel van 50 werknemers bereikt?
De afwijking wordt pas automatisch niet langer in aanmerking genomen vanaf het jaar waarin je onderneming op 1 januari ten minste 50 werknemers telt.
Voorbeeld
In 2023, als je bedrijf 45 werknemers telt, voer je de afwijking in door middel van een bijlage bij het arbeidsreglement. Je neemt dan een 50e werknemer aan in 2024 en een 51e werknemer op 1 januari 2025.
In dat geval kan je in 2025 niet langer gebruik maken van de afwijking, ook niet als het aantal werknemers in je onderneming op 1 september 2025 zakt tot 48.
Er moet namelijk altijd rekening worden gehouden met de situatie op 1 januari.
Wat bij arbeidsongeschiktheid van meer dan één dag?
De vrijstelling van medische getuigschrift geldt zowel voor een dag arbeidsongeschiktheid als voor de eerste dag van een langere periode van arbeidsongeschiktheid. De werknemer kan namelijk niet vooraf weten hoe lang de arbeidsongeschiktheid zal duren.
Als de werknemer na de eerste dag van arbeidsongeschiktheid vaststelt dat zijn arbeidsongeschiktheid langer zal duren, kan hij dus ook gebruik maken van de vrijstelling. Zo vermijdt hij dat hij zijn arbeidsongeschiktheid met terugwerkende kracht moet laten vaststellen. In dat geval moet de werknemer een medisch getuigschrift bezorgen vanaf de tweede dag van arbeidsongeschiktheid.
Wat als je niet vereist dat een medisch getuigschrift wordt bezorgd?
De nieuwe vrijstelling van medisch getuigschrift geldt uiteraard alleen in ondernemingen die niet vereisen dat bij ziekte een getuigschrift wordt voorgelegd. Die verplichting vloeit immers niet voort uit de wet, maar uit:
- Je arbeidsreglement
- Een collectieve arbeidsovereenkomst
- Je expliciete vraag
Als jouw onderneming geen medisch getuigschrift vereist, heeft de nieuwe maatregel geen gevolgen voor jou.
De wet bepaalt dat wanneer een medisch getuigschrift wordt gevraagd, dat binnen twee werkdagen moet worden toegezonden.
Wat als de werknemer geen gebruik maakt van de vrijstelling van getuigschrift?
Als je personeel in principe verplicht is om binnen twee werkdagen een medisch getuigschrift te bezorgen, en je onderneming niet voorziet in een afwijking van de nieuwe vrijstelling van getuigschrift voor één enkele ziektedag (of de eerste ziektedag), heeft je werknemer de keuze om je al dan niet een medisch getuigschrift te bezorgen.
Als hij je een medisch getuigschrift geeft, maakt hij geen gebruik van de vrijstelling. Je werknemer moet dan de termijn van twee werkdagen naleven voor het bezorgen van het medisch getuigschrift. Als hij dat niet doet, kan hij een sanctie oplopen (niet-betaling van het gewaarborgd loon voor de dagen vóór de toezending van het medisch getuigschrift).
Voorbeeld
Jan is ziek vanaf 9 januari 2023. In principe moet hij voor de ziektedag van maandag 9 januari geen medisch getuigschrift bezorgen. Hij wil dat echter wel doen en bezorgt een getuigschrift voor de periode van 9 tot 15 januari 2023. Jammer genoeg bezorgt hij dit getuigschrift op vrijdag 13 januari 2023. Hij heeft de termijn van twee werkdagen niet nageleefd, en zijn werkgever kan beslissen om hem zijn gewaarborgd loon pas vanaf 13 januari 2023 uit te betalen.
Twee laatste tips
- Maak je gebruik van de uitzondering voor ondernemingen met minder dan 50 werknemers? Controleer elk jaar of je personeelsbestand de drempel van 50 werknemers niet heeft overschreden
- Licht je werknemers ook in over de gevolgen van het te laat indienen van hun medisch getuigschrift
Wat doet Securex voor jou?
Wil je meer weten over de regels voor arbeidsongeschiktheid? Lees onze informatie op Lex4You. Met je vragen kan je ook terecht bij onze Legal Advisors Securex. Je kan contact met hen opnemen op het adres myHR@securex.be.
Is de vrijstelling van getuigschrift van toepassing in je onderneming? Met onze Officient- en HRaccenttools kan je nagaan of een bepaalde werknemer gedurende het kalenderjaar al drie keer gebruik heeft gemaakt van de vrijstelling van medisch getuigschrift. Voor meer info contacteer ons ook via myHR@securex.be.
