De controle moet een geoorloofd doel hebben
De werkgever mag enkel één of meer camera’s als bewaking op de arbeidsplaats installeren indien hij één van de volgende doeleinden nastreeft:
- De veiligheid en gezondheid van de werknemers
- De bescherming van de goederen van de onderneming
- De controle op het productieproces die zowel op de machines als op de werknemers slaat
- De controle op het werk van de werknemer
Dit (deze) doeleinde(n) moet(en) duidelijk en expliciet omschreven worden door de werkgever.
De werkgever mag de camerabewaking niet aanwenden op een wijze die onverenigbaar is met het uitdrukkelijk omschreven doeleinde. De camerabewaking dient, uitgaande van dit doeleinde, toereikend, ter zake dienend en niet overmatig te zijn.
Opgelet! De werkgever die camerabewaking invoert om het werk van de werknemer te controleren, moet erop toezien dat de beslissingen en evaluaties met betrekking tot die werknemer niet uitsluitend gebaseerd zijn op de gegevens die hij via camerabewaking ingezameld heeft.
Voortdurende of tijdelijke bewaking?
In principe mag de werkgever zelf bepalen of hij een voortdurende dan wel tijdelijke camerabewaking invoert.
In bepaalde gevallen verbiedt de CAO echter om een voortdurende camerabewaking uit te oefenen [1]. Dit is met name het geval voor de controle op het werk van de werknemers (vierde doeleinde) en voor de controle op het productieproces die betrekking heeft op de werknemers (derde doeleinde). De controle op het productieproces die betrekking heeft op de machines mag wel voortdurend uitgeoefend worden.
De reden voor bovenstaande verboden is dat de camerabewaking in principe geen inmenging in het privéleven van de werknemer mag uitmaken. Indien er toch een inmenging is, moet deze tot het minimum beperkt worden. Een voortdurende camerabewaking zou er toe leiden dat de werknemers geen stap meer kunnen verzetten zonder gefilmd te worden. En dat is exact wat de CAO wil tegengaan. Maar als de werkgever bijvoorbeeld vaststelt dat een productielijn vertraging oploopt, mag hij wel tijdelijk een camera plaatsen om de oorzaak daarvan te achterhalen.
De controle moet proportioneel zijn
De werkgever die camerabewaking invoert, moet steeds het proportionaliteitsbeginsel naleven ongeacht het doel van het toezicht.
Dat betekent dat de werkgever slechts camerabewaking mag invoeren als hij dat doel niet op een andere manier kan bereiken en als de bewaking niet overdreven is.
Niet-inmenging in de private levenssfeer
In principe mag de camerabewaking niet leiden tot een inmenging in het privéleven van de werknemer.
Indien er toch een dergelijke inmenging is, moet deze tot het minimum beperkt worden. Daartoe moet de werkgever een raadplegingsprocedure van de werknemersvertegenwoordigers naleven (OR, CPBW of syndicale afvaardiging).
De controle moet transparant zijn
De werkgever die camerabewaking wil invoeren, moet de ondernemingsraad hierover inlichten [2], niet alleen vooraleer hij overgaat tot de plaatsing van de camera’s, maar ook op het ogenblik waarop het systeem effectief opgestart wordt.
Indien er geen ondernemingsraad in de vestiging bestaat, wordt de informatie meegedeeld aan het CPBW of, bij ontstentenis daarvan, aan de vakbondsafvaardiging en indien er evenmin een vakbondsafvaardiging bestaat, moet de informatie meegedeeld worden aan alle werknemers.
Deze informatieplicht geldt voor alle aspecten van de camerabewaking. Volgende informatie moet werkgever meedelen:
- De wettelijke grondslag waarop de werkgever zich beroept*: de werkgever haalt zijn wettelijke grondslag voor zijn recht op controle uit de arbeidsovereenkomst, uit een gerechtvaardigd belang van zijn onderneming of van derden of uit de toestemming van de werknemers zelf
- Omschrijving van de doeleinden
- Het feit of de beeldgegevens al dan niet bewaard worden
- De duur van de bewaartermijn van de beeldgegevens*
- Het aantal en de plaatsing van de camera(‘s)
- De betrokken periode of perioden gedurende dewelke de camera(‘s) functioneert (functioneren)
- Bij inmenging in persoonlijke levenssfeer: omschrijving van de consultatieprocedure
- Rechten van de werknemer: o.a. recht op inzage, recht op verbetering, hoorrecht, recht op beperking van de verwerking, recht om klacht in te dienen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit
- Procedures van evaluatie en herziening
- Indien van toepassing, het feit dat de persoonsgegevens buiten de EU verstuurd worden*
*is een aanvulling ingevoerd door de GDPR.
De werkgever die het werk van zijn werknemers via camerabewaking wil controleren (vierde doeleinde), moet de regels van dit toezicht bovendien opnemen in het arbeidsreglement en bijgevolg de wijzigingsprocedure van het arbeidsreglement in acht nemen.
Indien de bewaking gepaard gaat met het bewaren van beelden moeten bovendien bijkomende voorwaarden gerespecteerd worden.
[1] De camerabewaking is voortdurend wanneer de camera(s) voortdurend in werking is (zijn).
[2] Indien er geen ondernemingsraad in de vestiging bestaat, wordt de informatie meegedeeld aan het CPBW of, bij ontstentenis daarvan, aan de vakbondsafvaardiging en indien er evenmin een vakbondsafvaardiging bestaat, moet de informatie meegedeeld worden aan alle werknemers.