Update van 31 januari 2023: het koninklijk besluit dat het recht op uitkeringen beperkt is gepubliceerd. Lees morgen ons aangepast artikel van 1 februari 2023.
De uitleg hieronder wordt gegeven onder voorbehoud van de publicatie van het koninklijk besluit dat op vrijdag 20 januari in tweede lezing werd goedgekeurd in de Ministerraad.
Besparingen op drie niveaus
Wijzigingen worden gepland:
- Aan de tewerkstellingsvoorwaarde voor het tijdskrediet met motief
- Aan de voorwaarden gelinkt aan het tijdskrediet met motief ‘zorg voor een kind’
- Tenslotte vallen de verhoogde uitkeringen weg
Niet alle afwezigheden geven recht op onderbrekingsuitkeringen
De geplande maatregelen gaan alleen over het recht op onderbrekingsuitkeringen die door de RVA worden betaald. Doorgaans is een door de RVA betaald vervangingsinkomen, ‘onderbrekingsuitkering’ genoemd, altijd gekoppeld aan door de werknemer opgenomen tijdskrediet of thematisch verlof. Maar dat is niet altijd zo!
Bij tijdskrediet en thematisch verlof moet namelijk een onderscheid worden gemaakt tussen:
- Het recht om afwezig te zijn in het kader van een tijdskrediet of een thematisch verlof
- Het recht op onderbrekingsvergoedingen tijdens deze afwezigheid
Recht op tijdskrediet
Voor tijdskrediet betekent dit bijvoorbeeld dat tijdskrediet zonder onderbrekingsuitkeringen perfect mogelijk is.
De cao nr. 103ter die werd gesloten in de Nationale Arbeidsraad (zoals herhaaldelijk gewijzigd) bepaalt welke werknemers onder welke voorwaarden recht hebben op tijdskrediet zonder motief of op een landingsbaan en hoe lang ze tijdskrediet kunnen opnemen. Werknemers die aan de voorwaarden voldoen, kunnen een tijdskredietaanvraag indienen bij hun werkgever. Het maakt hierbij niet uit of het gekozen type tijdskrediet al dan niet recht geeft op onderbrekingsuitkeringen.
Recht op onderbrekingsuitkeringen
Het koninklijk besluit betreffende de onderbrekingsuitkeringen bepaalt voor welke types en vormen van tijdskrediet een onderbrekingsuitkering verschuldigd is door de RVA en hoe lang de werknemer er recht op heeft.
Opgelet! Om aanspraak te maken op onderbrekingsuitkeringen moet de werknemer in de eerste plaats recht hebben op tijdskrediet. Een werknemer die niet aan de voorwaarden van cao nr. 103 voldoet, heeft dus geen recht op onderbrekingsuitkeringen.
De nieuwe maatregelen zullen een kloof tussen het recht op tijdskrediet en het recht op onderbrekingsuitkeringen doen ontstaan.
Hoe zal het recht op uitkeringen worden gewijzigd?
Het ontwerp-KB vermindert het recht op onderbrekingsuitkeringen als gevolg van het begrotingsconclaaf eind 2022.
Een jaar voltijds voor tijdskrediet met motief of 24 maanden tewerkstelling
Het ontwerp-KB vereist dat werknemers die tijdskrediet met motief willen opnemen gedurende 12 maanden voltijds tewerkgesteld zijn geweest.
Om te vermijden dat deeltijdse werknemers op die manier onrechtstreeks worden uitgesloten van de regeling, werd de tekst aangevuld om deeltijdse werknemers toegang te geven tot uitkeringen na 24 maanden tewerkstelling.
Voorbeeld
Jan wil tijdskrediet met motief opnemen om voor zijn kind te zorgen. Om recht te hebben op onderbrekingsuitkeringen moet hij in het jaar voorafgaand aan zijn aanvraag voltijds tewerkgesteld zijn geweest. Als hij deeltijds werkt, is 24 maanden tewerkstelling vereist.
Daarentegen blijven de voorwaarden om recht te hebben op het tijdskrediet zelf (het recht om de arbeidsprestaties te schorsen of de verminderen) onveranderd. Maar als dit recht niet gepaard gaat met uitkeringen, wordt het uiteraard veel minder aantrekkelijk voor de werknemer als hij financieel niet rondkomt. Bovendien bouwen werknemers die verlof zonder uitkeringen opnemen geen pensioenrechten op.
Deze nieuwe voorwaarde is van toepassing ongeacht de gekozen vorm van tijdskrediet: volledige schorsing of vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse job of met 1/5. Bij een verlenging wordt deze voorwaarde daarentegen beoordeeld op basis van de tewerkstelling in het jaar voorafgaand aan de eerste aanvraag.
Tot slot geldt deze beperking niet voor landingsbanen.
Motief zorg voor een kind: drie besparingsmaatregelen
Dit motief kan enkel worden ingeroepen door werknemers die tijdskrediet opnemen om te zorgen voor hun kind tot de leeftijd van acht jaar.
Werknemers die vanaf volgende maand een aanvraag voor tijdskrediet met dit motief indienen, moeten rekening houden met het volgende voor wat hun uitkeringen betreft:
- Voor voltijds tijdskrediet wordt de leeftijd teruggebracht van acht tot vijf jaar. Er zal een aanvraag moeten worden ingediend vóór de vijfde verjaardag van het kind.
- Dit motief mag binnenkort maar voor maximaal 48 maanden (nu 51 maanden) worden gebruikt, en dit voor alle vormen van tijdskrediet met dit motief. Deze maatregel zal ook van toepassing zijn op de lopende tijdskredieten met motief ‘zorg’. We zullen meer weten wanneer de definitieve tekst van het besluit beschikbaar zal zijn.
- Vanaf 1 juni 2023 moet de werknemer ten minste 36 maanden anciënniteit op de teller hebben om recht te hebben op uitkeringen in het kader van dit tijdskrediet (nu 24 maanden), en dit voor alle vormen van tijdskrediet met dit motief.
Voorbeeld
Jan wil tijdskrediet nemen om voor zijn 6-jarige kind te zorgen. Als hij zijn arbeidsprestaties wil verminderen, kan dat nog met onderbrekingsuitkeringen tot de achtste verjaardag van zijn kind. Als hij voltijds tijdskrediet wil opnemen, heeft hij geen recht meer op onderbrekingsuitkeringen. Bovendien wordt de maximumduur van dit tijdskrediet 48 maanden, in plaats van 51 maanden.
Geen verhoogde uitkeringen meer
De hogere onderbrekingsuitkeringen zullen verdwijnen. Concreet worden de volgende aanvullingen geschrapt:
- Toeslagen voor werknemers van 50 jaar en ouder in het kader van thematisch verlof
- Anciënniteitspremies voor werknemers met vijf jaar anciënniteit in het kader van het tijdskrediet
Voor alle aanvragen die vanaf 1 februari worden ingediend, ontvangen deze werknemers binnenkort dus de gewone uitkeringen.
Inwerkingtreding volgende maand
In principe treden deze wijzigingen in werking vanaf 1 februari 2023, voor aanvragen die vanaf die datum bij jou worden ingediend. Je leest erover op Lex4You wanneer ze officieel worden.
Onze tip
Je werknemer moet daarom uiterlijk op 31 januari 2023 zijn aanvraag bij jou indienen, als hij nog van de oude regeling gebruik wil maken.
In het voorbeeld van Jan
Als Jan een uitkering wil ontvangen in het kader van een voltijds tijdskrediet met zorgmotief, heeft hij er belang bij om nog in januari 2023 maand zijn aanvraag in te dienen. Vanaf volgende maand zal zijn kind de vereiste leeftijdsgrens overschrijden.
Een ander voorbeeld
Lies is 50 jaar en wil thematisch verlof opnemen wegens een ernstige ziekte van een naaste. Als ze in januari 2023 een aanvraag indient, krijgt ze nog een toeslag op haar onderbrekingsuitkeringen. Maar als ze wacht tot volgende maand ontvangt ze alleen de gewone uitkeringen.
Wat doet Securex voor jou?
Lees onze informatie over tijdskrediet en thematische verloven op Lex4You. Zodra de nieuwe maatregelen in werking treden, passen we deze thema’s aan.
Als je een concrete vraag hebt, kan je ook terecht bij je Securex Legal Advisor op het adres myHR@securex.be.
