Principe
Als de ecocheques toegekend worden ter vervanging van de bezoldiging, premies, voordelen van alle aard of van enig andere vergoeding, zijn ze belastbaar in hoofde van de begunstigde onder dezelfde voorwaarden als het inkomen dat ze vervangen.
De fiscale wetgeving voorziet in een belastingvrijstelling [1] voor de ecocheques die:
- Niet zijn verleend ter vervanging van de bezoldiging, premies, voordelen van alle aard of van enig andere vergoeding [2]
- Tegelijkertijd aan bepaalde voorwaarden voldoen
Opmerking: de toekenning van ecocheques ter vervanging van maaltijdcheques, of omgekeerd, vormt geen probleem aangezien op die manier een vrijgesteld voordeel wordt vervangen door een ander vrijgesteld voordeel [3]. Deze omzetting is uiteraard slechts geldig als aan alle voorwaarden met betrekking tot vrijgestelde sociale voordelen werd voldaan.
Voorwaarden
De belastingvrijstelling geldt enkel bij naleving van de volgende 6 voorwaarden [4]:
- De toekenning van de ecocheque moet vervat zijn in een collectieve arbeidsovereenkomst op sectorieel vlak of op ondernemingsvlak of, wanneer het afsluiten van een collectieve overeenkomst niet mogelijk is, in een geschreven individuele overeenkomst, met dien verstande dat in een onderneming met werknemers voor bedrijfsleiders dezelfde regeling moet gelden als voor werknemers
- De collectieve arbeidsovereenkomst of individuele overeenkomst bepaalt de hoogste nominale waarde van de ecocheque, met een maximum van 10 euro per ecocheque, evenals de frequentie van toekenning ervan gedurende een kalenderjaar
- De ecocheque wordt op naam van de werknemer of de bedrijfsleider afgeleverd [5]
- Op de ecocheque staat duidelijk vermeld dat zijn geldigheid tot 24 maanden beperkt is, vanaf de datum van zijn terbeschikkingstelling aan de werknemer of de bedrijfsleider en dat hij slechts mag worden aangewend voor de aankoop van producten en diensten met een ecologisch karakter als bedoeld in een collectieve arbeidsovereenkomst die is afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (deze voorwaarde werd op sociaal vlak geschrapt na de afschaffing van de papieren ecocheques)
- De ecocheques kunnen geheel noch gedeeltelijk voor geld worden omgeruild (dit stelt geen probleem bij gebruik van elektronische ecocheques)
- Het totale bedrag van de ecocheques toegekend door de werkgever of de onderneming mag per werknemer of bedrijfsleider niet groter zijn dan 250 euro per jaar
Deze belastingvrijstelling geldt zowel voor werknemers als voor bedrijfsleiders.
Moeilijkheden inzake het respecteren van het maximumbedrag
De sociale partners merkten op dat er zich problemen kunnen voordoen met betrekking tot het respecteren van het maximumbedrag van de ecocheques, met name wanneer:
- De onderneming van paritair comité verandert (in dat geval kan een andere sectorale CAO van toepassing zijn waarin andere referentieperiodes worden bepaald)
- De werknemer van werkgever verandert in de loop van het burgerlijk jaar (in dat geval kan de werknemer ecocheques krijgen voor eenzelfde burgerlijk jaar en dit in toepassing van twee verschillende sectorale CAO’s waarin verschillende referteperiodes worden bepaald)
De sociale partners hebben dan ook aan de FOD Financiën gevraagd om zich in dergelijke gevallen flexibel op te stellen en hun onderzoek te baseren op de periode waarop de ecocheques betrekking hebben (en niet op het exact moment van hun uitbetaling).
De FOD heeft geantwoord dat zij, bij gebrek aan duidelijke politieke instructies, niet kan ingaan op deze vraag (in tegenstelling tot de RSZ die positief geantwoord heeft op de vraag van de sociale partners).
Op fiscaal vlak dient dus rekening te worden gehouden met de datum van toekenning van de ecocheques en niet met de periode waarop de ecocheques betrekking hebben.
Gevolgen
De ecocheques die aan bovenvermelde voorwaarden voldoen, worden als sociale voordelen bestempeld en dus vrijgesteld van belasting. Er moet geen bedrijfsvoorheffing op afgehouden worden en ze moeten niet op de fiscale fiches 281.10 of 281.20 vermeld worden [6].
Ze worden evenmin in de berekeningsbasis van de sociale bijdragen voor de zelfstandige bedrijfsleiders opgenomen.
Aftrekbaarheid
De vrijgestelde ecocheques zijn niet aftrekbaar als beroepskost in hoofde van de werkgever of van de onderneming [7].
[1] Artikel 38, 25° van WIB92.
[2] Ecocheques die worden toegekend ter vervanging van de bezoldiging, premies, voordelen van alle aard of van enig andere vergoeding, zijn in hoofde van de verkrijger op dezelfde manier belastbaar als de inkomsten die zij vervangen.
[3] Omzendbrief nr. CI.RH.242/614.292 van 19 maart 2012 (www.fisconet.be).
[4] Artikel 38/1 van WIB92.
[5] Deze voorwaarde wordt geacht te zijn vervuld als de toekenning van de ecocheques en de gegevens die hiermee verband houden (aantal ecocheques, bedrag van de ecocheque) vermeld zijn op de individuele rekening van de werknemer of de bedrijfsleider (deze laatste krijgt in theorie geen individuele rekening, maar wordt in de praktijk wel aangeraden om dit document op te stellen.
[6] Artikel 57 van WIB92.[6]
[7] Artikel 53, 14° van WIB92 en circulaire Ci.RH.242/604.311 (AOIF 47/2010) van 25 juni 2010.