Staat u er soms bij stil hoeveel merken groot zijn geworden dankzij succesvolle samenwerkingen? Graaf in de geschiedenis van Microsoft, Google, Apple, HP, Studio 100, Schoenen Torfs… en u ziet vrienden, klasgenoten en familieleden die een onderneming opstartten vanuit een gedeelde passie, en die elkaars talenten perfect konden aanvullen. Maar samenwerken gaat verder dan de oprichters alleen. Ondernemingen treden vaak ook in contact met talloze klanten, leveranciers, partners, medewerkers, en al gauw volgt de nood aan goede afspraken.
Samenwerkings- en dienstverleningscontracten kunnen daarom helpen, zowel om uzelf te beschermen als om het succes van uw project. Een “goed” opgesteld contract betekent: een op maat gemaakte handleiding ten behoeve van uw klanten, leveranciers, en partners. Wat mogen zij van u verwachten op financieel en kwalitatief vlak? Welke prestaties en gedragingen verwacht u van hen? En hoe moeten eventuele conflicten opgelost worden?
Tip: aarzel niet om aan een juridisch expert te vragen wat de grootste valkuilen zijn in uw situatie, zodat u sluitende oplossingen op papier kan zetten.
What’s in a name?
Er zijn veel vormen van samenwerken, waardoor u contracten met allerlei benamingen vindt. Gaat men op gelijke voet de krachten bundelen met andere ondernemers, dan leest uvaak de titel zelfstandige samenwerkingsovereenkomst. Gaat u of uw leverancier zich daarentegen beperken tot het leveren van diensten, dan spreekt men eerder over een dienstverleningscontract. Wordt er samengewerkt met, of beroep gedaan op, een losse medewerker? Dan zou men ook een freelancecontract kunnen opstellen.
Moet u nu wakker liggen van die verschillende namen? Niet echt, want de inhoud van de overeenkomst is veel belangrijker dan het de benaming ervan! En dat brengt ons bij de vraag.
Wat zet ik in mijn contract?
Zoals vermeld, moet een goed contract uitleggen wat de partijen precies van elkaar (mogen) verwachten. Welke opdrachten moet u en/of uw medepartij tot een goed einde brengen? Welke regels moeten ze beiden naleven, zodat de ander niet in de problemen komt? Hoeveel, wanneer en op welke manier moet er betaald worden? Aan wie behoort het resultaat toe? Wat als er vertrouwelijkheid of belangrijke afspraken worden geschonden? En wat als één partij de samenwerking plots voor bekeken houdt?
Zelfstandigen hebben onderling veel keuzevrijheid wat deze afspraken betreft. Maak hier dus goed gebruik van, want uw specifieke situatie vraagt om aangepaste afspraken. Die contractvrijheid betekent ook dat u niet verplicht bent om gelijk welk contract te tekenen dat uw medepartij voorschotelt! Vaak is dit in zijn of haar voordeel opgemaakt. Lees dus eerst na aan welke risico’s u zich blootstelt en durf onderhandelen! Waarom zou u bijvoorbeeld een vage, onbegrensde aansprakelijkheidsclausule moeten aanvaarden wanneer u slechts een kleine opdracht gaat uitvoeren tegen een bescheiden vergoeding?
Tip: durf onderhandelen, het standaardcontract van uw medepartij is niet “heilig”.
En wat met schijnzelfstandigheid?
Werken met zelfstandigen is vaak aantrekkelijker dan werknemers in dienst nemen. Zelfstandigen zijn – in tegenstelling tot werknemers – zelf verantwoordelijk voor hun sociale bijdragen en administratie. Bovendien moet de opdrachtgever geen rekening houden met strenge arbeidstijdregels. Op deze manier samenwerken is mogelijk wanneer de ene persoon niet onder gezag van de andere staat. Lees: de zelfstandige medewerker moet voldoende vrij zijn om zijn werk en werktijd te organiseren, en om zijn opdrachtgevers te kiezen.
Is er in werkelijkheid toch een band van ondergeschiktheid, dan kan de sociale inspectie of de arbeidsrechtbank oordelen dat de medewerker schijnzelfstandig is. De opdrachtgever wordt dan met terugkerende kracht “werkgever”, vaak met zware financiële gevolgen. In de sectoren bouw, bewaking, transport en schoonmaak is de wetgever bovendien extra argwanend.
Moraal van het verhaal
Eenmanszaak, KMO, freelancer, vrij beroep, bijberoep… Iedere ondernemer die op zelfstandige basis in zee gaat met een andere ondernemer, heeft redenen genoeg om afspraken op papier te zetten. Soms giet u die in een contract van twee A4’tjes, soms heeft u een hele papierbundel inclusief bijlagen nodig. Maar het doel blijft altijd: uzelf en de samenwerking beschermen. Zo kunt u bij misverstanden of onverwachte gebeurtenissen steeds teruggrijpen naar een goede ‘handleiding’.
Tip: tot slot nog één gouden tip voor een goede vertrouwensrelatie: weet vooraf exact wat u te winnen en te verliezen hebt bij een bepaalde samenwerking. Analyseer de juridische risico’s bij het opstellen of nalezen van een contract, en controleer of de bewoordingen voldoende evenwichtig en volledig zijn. Wilt u op safe spelen, dan kunt u zich hiervoor laten bijstaan.
