Bepaalde duur
In de praktijk wordt meestal een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde duur van 1 week (het zogenaamde “weekcontract”) gesloten. Dit weekcontract wordt vervolgens wekelijks verlengd, zolang de opdracht bij de gebruiker duurt.
De arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid kan ook voor 1 of meerdere dag(en) gesloten worden.
Binnenkort een uitzendovereenkomst voor onbepaalde duur?
De uitzendsector dringt reeds lang aan op de mogelijkheid om ook arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid van onbepaalde duur te kunnen sluiten met het oog op het uitvoeren van opeenvolgende uitzendopdrachten bij een of meer gebruikers. De wet betreffende werkbaar en wendbaar werk [1] heeft deze mogelijkheid dan ook voorzien. De betreffende regels uit deze wet zullen echter pas in werking kunnen treden nadat het paritair comité voor de uitzendarbeid (PC 322) hiertoe de nodige collectieve arbeidsovereenkomsten sluit.
De sector moet immers een modelovereenkomst uitwerken, bepalen hoeveel het minimum gewaarborgd uurloon zal bedragen en hoe de uitzendkracht opgeroepen moet worden. De bal ligt voorlopig dus nog in het kamp van de sector.
In afwachting heeft de regering de nodige maatregelen [2] genomen om ervoor te zorgen dat deze overeenkomst voor onbepaalde duur op een correcte manier kan functioneren van zodra ze een feit wordt. De wet voorziet dat de periodes zonder uitzendopdracht tussen twee periodes met uitzendopdrachten voor de sociale zekerheid gelijkgesteld worden met activiteitsperiodes en bepaalt op welke wijze de Dimona-aangifte voor deze werknemers moet gebeuren.
We komen hier uiteraard op terug zodra de sector de nodige stappen heeft ondernomen om de uitzendarbeidsovereenkomsten voor onbepaalde duur effectief mogelijk te maken.
Proeftijd
Principe
In de wet wordt bepaald dat de eerste drie werkdagen van de uitzendkracht automatisch als proefperiode worden beschouwd, tenzij partijen anders overeenkomen. De duur van de overeengekomen proeftijd moet dan in verhouding staan tot de verwachte duur van de overeenkomst en de aard van het werk
De partijen moeten de duur en de nadere regels betreffende de proeftijd in de overeenkomst vermelden [3].
Opeenvolgende contracten
Het is verboden om in opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid opeenvolgende proeftermijnen op te nemen. Dit verbod geldt wel enkel indien het gaat om:
- Dezelfde functie
- En dezelfde gebruiker
Het verbod is nu ook van toepassing wanneer er geen sprake is van een zelfde arbeidspost [4]. De regels zijn dus strenger geworden.
Verplichte vermeldingen
De arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid moet verplicht een aantal vermeldingen bevatten:
Inhoudelijke vermeldingen
- De naam van de gebruiker
- De naam van het paritair comité van de gebruiker (het nummer van het paritair comité volstaat indien het uitzendbureau een bijlage bij het arbeidsreglement voorziet waarin de betekenis van de nummers wordt uitgelegd)
- Het motief/de reden van tewerkstelling
- De duur van de overeenkomst
- De duur en de nadere regels betreffende de proeftijd
- De functie en de beroepskwalificatie van de uitzendkracht (deze worden vermeld onder de benaming die bij de werkgever het meest gebruikt wordt zodat het loon waarop de uitzendkracht recht heeft gemakkelijk bepaald kan worden)
- Een beschrijving van de uit te oefenen functie
- Het brutoloon, exclusief vakantiegeld (het nettoloon mag worden vermeld)
- De plaats van tewerkstelling
- De arbeidsregeling (de wekelijkse arbeidsduur en de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis)
- De verplaatsingskosten, zoals toegekend op basis van een cao of op ondernemingsvlak
- De ploegenpremies en de andere premies indien van toepassing
- De vergoedingen waarop de uitzendkracht recht heeft
- De betaalwijze van het loon
- De specifieke kenmerken van de arbeidspost
- Indien motief instroom: vermelden of het om de 1ste , 2de of 3de poging gaat
- Indien op basis van cao nr. 108 een toestemming of gunstig advies vereist is, de datum van die toestemming of dat advies
Opgelet! Indien de overeenkomst de tewerkstelling van een student betreft, moet dit ook in de overeenkomst vermeld worden en moeten de voor een studentenovereenkomst voorgeschreven verplichte vermeldingen erin opgenomen worden of moet verwezen worden naar een bijlage waarin deze verplichte vermeldingen staan.
Technische vermeldingen
- De maatschappelijke zetel van het uitzendbureau en de exploitatiezetel van het uitzendbureau waarvoor de uitzendkracht prestaties verricht
- Het RSZ-inschrijvingsnummer van het uitzendbureau
- In voorkomend geval, het sociaal secretariaat
- De naam van de preventiedienst
- De naam van de vakantiekas en het aansluitingsnummer
- De arbeidsongevallenverzekeraar en het polisnummer
- Het kinderbijslagfonds en het aansluitingsnummer
In het paritair comité voor de uitzendarbeid werd een type arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid opgesteld. Deze modelovereenkomst herneemt alle verplichte vermeldingen en wordt in de praktijk door de meeste uitzendbureaus gebruikt, vaak met aangepaste layout en een aantal bijkomende niet-verplichte vermeldingen. Je kan een modelovereenkomst terugvinden in onze sectorale rubriek, onder het PC nr. 322.
Er mogen bijkomende vermeldingen opgenomen worden in de arbeidsovereenkomsten die door de uitzendbureaus worden opgesteld voor zover deze uiteraard niet in strijd zijn met de wetgeving. Indien er betwisting rijst over de geldigheid van een dergelijk contract, kan de meest gerede partij beroep doen op de Commissie van Goede Diensten voor uitzendkrachten.
Verboden bedingen
Scholingsbeding
De opname van een scholingsbeding in de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid is nietig, aangezien een scholingsbeding enkel opgenomen kan worden in arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur.
Beding: verbod in dienst te treden bij de gebruiker
De opname van een beding in de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid waarin bepaald wordt dat het de uitzendkracht verboden is in dienst te treden bij een gebruiker is nietig. Een dergelijk beding is in strijd met het recht van vrije keuze en beroepsvrijheid.
In de praktijk nemen de uitzendbureaus daarom in hun commerciële overeenkomst met de gebruiker clausules op in verband met de “afwerving” van uitzendkrachten. De uitzendbureaus willen hierdoor vermijden dat een uitzendkracht na – bijvoorbeeld - een week uitzendarbeid zondermeer in vast dienstverband zou treden bij de gebruiker.
Meestal wordt een clausule voorzien waarin bepaald wordt dat de uitzendkracht eerst een bepaald aantal dagen via uitzendarbeid bij de gebruiker moet werken, vooraleer de gebruiker de uitzendkracht in vast dienstverband kan aanwerven. Indien de gebruiker toch sneller overgaat tot aanwerving, wordt een vergoeding gevraagd.
[1] Wet betreffende werkbaar en wendbaar werk van 5 maart 2017.
[2] Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken van 30 september 2017.
[3] [4] Wet van 7 oktober 2022 houdende gedeeltelijke omzetting van Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie.