Gelijkaardige symptomen, ander onderliggend probleem
Burn-out en depressie worden vaak met elkaar verward, en dat is niet verrassend. De symptomen zijn nu eenmaal gelijkaardig. Personen zijn lusteloos en somber, kampen met schuldgevoelens en concentratieproblemen, gaan zich terugtrekken en ondervinden slaapproblemen.
Toch valt er een belangrijk verschil in symptomen op te merken:
- Burn-out is in de eerste plaats een energiestoornis. Mensen willen wel werken, maar kunnen dit niet langer opbrengen. Ze bevinden zich in een toestand van totale uitputting, zijn cynisch over de waarde van hun beroep en twijfelen aan hun prestatievermogen.
Depressie is eerder een stemmingsstoornis. Patiënten kunnen wel, maar willen niet meer verder.
Wanneer de symptomen niet doorslaggevend zijn, geeft de oorzaak van de problemen wel uitsluitsel:
Bij burn-out is de oorzaak duidelijk. Na het jarenlang negeren van overspanningsklachten, raakt iemand mentaal en fysiek totaal uitgeput. Naast een veeleisend werk- en privéleven, valt dit te wijten aan perfectionisme, een neiging tot people pleasing en niet willen opgeven.
Bij depressie is overbelasting slechts één van de vele mogelijke oorzaken. Het gaat om een samenspel van allerhande factoren. Denk aan ingrijpende levensveranderingen (bv. ernstig verlies, een kind krijgen), een genetische aanleg, bepaalde medicatie, eenzaamheid, enzovoort. Al die aspecten kunnen in meerdere of mindere mate een depressie uitlokken.
Wist je dat?
Sinds het begin van de coronapandemie staan 60% meer werknemers op de rand van burn-out. Daarnaast werd ook duidelijk dat vijf specifieke (werk)kenmerken verantwoordelijk zijn voor 41% van alle burn-outklachten. Lees hier alles over ons onderzoek.
De juiste diagnose voor de juiste ondersteuning
Burn-out en depressie zijn twee verschillende problemen, die elk een andere aanpak vergen.
Personen kunnen van een burn-out herstellen door hun levensinstelling structureel te veranderen. Pillen zullen een burn-out niet oplossen – ze kunnen hoogstens helpen om beter te slapen of angstklachten tijdelijk de kop in te drukken. Bij depressie is enkel medicatie uiteraard onvoldoende, maar toch vormen antidepressiva een belangrijk onderdeel van het genezingsproces.
Het is met andere woorden cruciaal om het probleem juist te herkennen. Zo kunnen personen met burn-out of depressie de gepaste hulp ontvangen.
Wist je dat:
Als een burn-out niet goed wordt behandeld, kan het evolueren naar een depressie. Naast de lastige persoonlijke situatie waarin personen met burn-out verkeren, speelt ook de langdurig verstoorde hormoonhuishouding (bv. te veel adrenaline, te weinig melatonine en cortisol) hierin een rol.
Jouw verantwoordelijkheid bij stress, burn-out en depressie 1. Signalen van een leider gespot?
De preventieadviseur (psychosociale aspecten) op de werkvloer kan waardevolle ondersteuning bieden door op persoonlijk én collectief niveau in te grijpen:
Door medewerkers met burn-outsignalen persoonlijk te begeleiden en hen inzicht te verschaffen in omgevingstriggers en copingmechanismen, leren ze hun eigen grenzen te bewaken.
Op organisatieniveau dient de preventie-adviseur een psychosociale risicoanalyse uit te voeren om de oorzaken van stress en burn-out in kaart te brengen. Op basis daarvan kunnen gepaste preventiemaatregelen worden ingevoerd.
Verder speelt ook de vertrouwenspersoon een cruciale rol. Zeker wanneer de leidinggevende zelf een stressfactor is, kan hij of zij een laagdrempelige gesprekspartner vormen. De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor, kan tussen partijen bemiddelen en zoekt mee naar een oplossing.
2. Vermoeden van depressie?
Wanneer iemand tekens van depressie toont, heeft het weinig nut om in de werkomgeving in te grijpen. De arbeidsgeneesheer of psychosociale preventieadviseur zorgt best zo snel mogelijk voor een doorverwijzing naar de huisarts of een andere gespecialiseerde hulpverlener.
Voorkomen is beter dan genezen!
In onze opleiding stressmanagement geven we jou en je werknemers inzicht in de signalen van overmatige stress, én leren we technieken aan om hier positief mee om te gaan.
Als leidinggevende of HR-manager speel je ook een belangrijke preventieve rol. Ontwikkel een geïntegreerd en onderbouwd psychosociaal welzijnsbeleid om ongezonde stress te voorkomen
Ten slotte is onze Externe Dienst voor Preventie en Bescherming officieel erkend om de basisopleiding en bijscholing voor vertrouwenspersonen en preventieadviseurs te geven. Continue bijscholing is niet alleen verplicht, het is essentieel om correct met het psychosociaal welzijn van je werknemers om te gaan.
