Overuren zijn occasionele afwijkingen van de normale grenzen van de arbeidsduur en worden gekenmerkt door hun onvoorzienbaarheid, ofwel van het plaatsvinden ervan, ofwel van de omvang van de noodzakelijke arbeidsprestaties. Ze maken geen deel uit van de normale arbeidsregeling en moeten dus niet opgenomen worden in de werkroosters van het arbeidsreglement. Voor bepaalde van deze overuren is voorafgaande toelating vereist (bijvoorbeeld een koninklijk besluit of een voorafgaand akkoord van de vakbondsafvaardiging). Andere zijn aan geen enkele toelating onderworpen (gevallen van overmacht, zoals ongevallen of onvoorziene defecten aan machines).
In principe is het verboden om overuren te presteren.
Het presteren van overuren buiten het vastgelegde werkrooster is enkel toegestaan in de gevallen die de wet specifiek bepaalt en meestal op voorwaarde dat een voorafgaande procedure wordt nageleefd.
1. Buitengewone vermeerdering van werk
De procedure vereist voorafgaande toestemming van de vakbondsafvaardiging als er een vakbondsafvaardiging is binnen de onderneming, voorafgaande toestemming van het Toezicht op de sociale wetten, aanplakking van de gewijzigde uurroosters 24u vooraf. Indien er overuren gepresteerd worden door een werknemer die een uitkering ontvangt, dient er tevens een mededeling van het aantal gepresteerde overuren aan de RVA, VDAB of Actiris te worden gedaan.
2. Werk om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval (overmacht) en dringende werken aan machines of materiaal (overmacht)
De procedure vereist mededeling van het aantal gepresteerde uren aan het Toezicht op de sociale wetten binnen 3 werkdagen volgend op het einde van de betrokken loonperiode.
3. Werk wegens een onvoorziene noodzaak (overmacht)
De procedure vereist voorafgaande toestemming van de vakbondsafvaardiging of, bij onmogelijkheid, mededeling achteraf en inlichting van het Toezicht op de sociale wetten.
4. Werkzaamheden van transport, laden en lossen (KB nodig)
De voorafgaande procedure die moet worden nageleefd is vastgelegd in de bij koninklijk besluit vastgestelde voorwaarden.
5. Werken waarvan de uitvoeringstijd onzeker is/goederen die zeer snel kunnen bederven
(KB nodig)
De voorafgaande procedure die moet worden nageleefd is vastgelegd in de bij koninklijk besluit vastgestelde voorwaarden en mededeling van het aantal gepresteerde uren aan het Toezicht op de sociale wetten.
6. Inventaris- en balanswerkzaamheden
Er hoeft geen voorafgaande procedure te worden nageleefd.
Het presteren van overuren is sterk beperkt voor minderjarige werknemers en verboden voor zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.
Een werknemer presteert overuren wanneer hij 9 uren per dag en 40 uren per week (of een eventuele lagere grens) overschrijdt.
Met uitzondering van werkzaamheden in situaties van overmacht waar geen enkele absolute grens geldt (werken om het hoofd te bieden aan een ongeval en herstellingen aan materiaal), is de maximale arbeidsduur voor overuren vastgesteld op 11 uren per dag en 50 uren per week. Het presteren van overuren moet een uitzondering blijven en hiervoor geldt een interne grens.