Principe
De zwangere werkneemster die de werkgever van haar toestand op de hoogte gebracht heeft, heeft het recht om van het werk afwezig te zijn, met behoud van haar normaal loon, gedurende de tijd die nodig is om zwangerschapsonderzoeken te ondergaan, wanneer deze niet buiten de arbeidsuren kunnen plaatsvinden.
Om haar loon voor de uren dat ze afwezig is, te behouden, moet de werkneemster de werkgever vooraf over haar afwezigheid inlichten.
Indien een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement dit voorschrijft, of, bij ontstentenis van zodanig voorschrift, op verzoek van de werkgever, legt de werkneemster hem een geneeskundig getuigschrift voor dat haar afwezigheid rechtvaardigt.
Recht voor alle zwangere werkneemsters
Alle zwangere werkneemsters die met een arbeidsovereenkomst verbonden zijn, kunnen van dit recht gebruik maken, ongeacht van de aard van de overeenkomst (arbeidsovereenkomst voor arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers, studenten, dienstboden of huisarbeiders [1], de duur van de overeenkomst (bepaalde of onbepaalde duur, vervangingswerk of duidelijk omschreven werk) of het arbeidsregime (voltijds of deeltijds).
Ook de werkneemsters die anders dan met een arbeidsovereenkomst arbeidsprestaties leveren onder het gezag van een andere persoon, kunnen van dit recht gebruik maken. Het gaat hier onder andere over de leerlingen en de stagiairs-ondernemingshoofd.
Aan te brengen bewijzen
De wet bepaalt niet op welke manier de werkgever van de zwangerschap van de werkneemster ingelicht moet worden. Naar analogie van de ontslagbescherming [2] kan dit op eender welke wijze gebeuren, maar de werkneemster moet het indien nodig wel kunnen bewijzen.
Om het recht op haar loon te behouden, moet de werkneemster de werkgever op voorhand van haar afwezigheid verwittigen. Dit kan zowel mondeling, telefonisch, per mail, per fax of per (aangetekende) brief.
De wet preciseert ook niet of de werkneemster moet kunnen bewijzen dat de onderzoeken niet buiten de werkuren kunnen plaatsvinden of op welke manier ze dit zou moeten doen. Het lijkt ons echter wel dat de werkgever het recht heeft om een bewijs te vragen, bijvoorbeeld een verklaring van de arts of een kaartje dat de consultatie-uren vermeldt.
De wet heeft bovendien voorzien dat de werkgever de mogelijkheid heeft de werkneemster om een medisch getuigschrift te vragen dat haar afwezigheid rechtvaardigt. De werkneemster moet dit document bezorgen wanneer deze verplichting in een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement ingeschreven is of wanneer de werkgever er haar om verzoekt.
Loonverlies
Om van het recht op loonbehoud te kunnen genieten, is het noodzakelijk dat de werkneemster door de onderzoeken loonverlies zou leiden. Een medisch onderzoek dat plaatsvindt op een gewoonlijke inactiviteitsdag of op dagen dat normaal niet gewerkt moet worden, zal dus geen recht op loon geven.
Hetzelfde geldt voor een medisch onderzoek dat plaatsvindt op een dag waarop normaal gewerkt zou moeten zijn, maar die geen recht gaf op loon ten gevolge van, bijvoorbeeld, een arbeidsongeschiktheid, een moederschapsverlof, een tijdelijke werkloosheid of een jaarlijkse vakantie. Deze schorsingsoorzaken primeren immers op de afwezigheid voor de prenatale geneeskundige onderzoeken.
[1] De huisarbeidster die enkel met een taakloon betaald wordt, mag van het werk afwezig blijven, maar zal geen recht hebben op gewaarborgd loon in tegenstelling tot de huisarbeidster die forfaitair betaald wordt.
[2] Zie het antwoord op de vraag "Van welke ontslagbescherming kan de werkneemster genieten?"