Begrip loon
Onder "loon" verstaat men:
- Het loon in geld waarop de werknemer ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van de werkgever
- De fooien of het bedieningsgeld waarop de werknemer recht heeft ingevolge zijn dienstbetrekking of krachtens het gebruik. Deze worden afzonderlijk vermeld voor zover ze niet betaald worden door de werkgever
- De in geld waardeerbare voordelen waarop de werknemer ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van de werkgever
Concreet omvat het begrip "loon", naast het eigenlijke loon, dat de directe tegenprestatie is van de gepresteerde arbeid, onder meer:
- De fooien of het bedieningsgeld
- De commissielonen
- Het overloon voor overuren
- De premies voor nachtarbeid
- Het loon dat verschuldigd is voor tewerkstelling op een zondag of een feestdag
- De bedragen die gestort worden als terugbetaling van kosten die de werknemer voor rekening van de werkgever heeft gemaakt en voor zover de werknemer er recht op heeft voor rekening van zijn werkgever (schriftelijke of mondelinge overeenkomst, gebruik,…) [1]
- De eindejaarspremie
- De deelneming in de winst van de onderneming
- Het gewaarborgd loon bij arbeidsongeschiktheid of arbeidsongeval
- Het loon met betrekking tot het klein verlet
- Het loon betaald aan de beschermde werknemer die ontslagen werd en nadien terug opgenomen wordt in de onderneming
- De in geld waardeerbare voordelen wanneer privégebruik is toegestaan (bedrijfswagen, gsm, …)
- De zelfs gedeeltelijke tenlasteneming door de werkgever van de bedrijfsvoorheffing ten laste van de werknemer
- De tegemoetkoming van de werkgever in de vervoerskosten, met uitzondering van de terugbetaling van het sociaal abonnement (barema's vastgesteld door de NMBS). De tegemoetkoming van de werkgever in het sociaal abonnement wordt immers beschouwd als een tegemoetkoming in het verlies dat de NMBS lijdt door de uitgifte van abonnementen voor arbeiders en bedienden. Als loon wordt echter wel beschouwd: de terugbetaling door de werkgever van het traject dat met de wagen of met een andere openbaar vervoermiddel dan de trein wordt afgelegd of de terugbetaling van het sociaal abonnement boven het minimumbedrag
- De vergoedingen die verschuldigd zijn bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst (compenserende opzegvergoeding, vergoeding bij beëindiging van de overeenkomst in onderling overleg, beschermingsvergoeding, vergoeding wegens willekeurig ontslag, vergoeding bij toepassing van het concurrentiebeding, uitwinningsvergoeding, de door de werkgever en niet door het Fonds betaalde sluitingsvergoeding)
Uitgesloten van het begrip loon
Van het begrip loon zijn uitdrukkelijk uitgesloten:
- Het (wettelijk of extralegaal) vakantiegeld
- De vergoedingen die moeten worden beschouwd als een aanvulling van de vergoedingen verschuldigd ten gevolge van een arbeidsongeval of een beroepsziekte
- De vergoedingen die moeten worden beschouwd als een aanvulling van de voordelen toegekend voor de verschillende takken van de sociale zekerheid (bijvoorbeeld bedrijfstoeslag [2], pensioenaanvulling toegekend door de werkgever, extralegale kinderbijslag, vergoeding betaald door de werkgever bij arbeidsongeschiktheid, …)
- De uitkeringen in speciën of in aandelen, of deelbewijzen aan de werknemers, overeenkomstig de toepassing van de wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de vennootschappen
Voordelen die geen tegenprestatie zijn voor het werk en waarvoor geen recht bestaat voor de werknemer worden evenmin als loon beschouwd. Het gaat meer bepaald om liberaliteiten die omwille van persoonlijke omstandigheden of redenen toegekend worden.
Ook voordelen in speciën of in natura met het oog op de vervulling van wettelijke verplichtingen ten laste van de werkgever mogen niet als loon beschouwd worden (werkkledij, enz. ).
Opgelet: De aanvullende vergoedingen die rechtstreeks of onrechtstreeks door de werkgever worden betaald als aanvulling op sommige socialezekerheidsuitkeringen (met name in het kader van het de stelsel van werkloosheid met aanvullende vergoedingen voor oudere werknemers [3] of van het tijdskrediet) worden onder bepaalde voorwaarden wel als loon beschouwd.
Verschillen met het begrip loon inzake sociale zekerheid
Het begrip loon in de zin van de loonbeschermingswet mag niet worden verward met het begrip loon dat gebruikt wordt voor de sociale zekerheid. Hoewel de wet van 27 juni 1969 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders voor het begrip loon verwijst naar de loonbeschermingswet, maakt hij er enkele belangrijke uitzonderingen op. Zo wordt het dubbel vakantiegeld wel als loon beschouwd voor de berekening van de socialezekerheidsbijdragen, terwijl andere voordelen ervan zijn uitgesloten (terugbetaling van kosten eigen aan de werkgever, maaltijdcheques, PC-privéplan, cadeaucheques, bepaalde beschermingsvergoedingen,…).
[1] Arrest van het Hof van Cassatie van 17 mei 1993.
[2] Vroeger aanvullende brugpensioenvergoeding genoemd.
[3] Vroeger brugpensioen canada dry genoemd.