Belangrijke opmerkingen vooraf
De hieronder opgenomen sancties gelden niet meer in Vlaanderen, voor wat de materies betreft die onder hun bevoegdheid vallen. Dit gewest heeft immers van de 6de staatshervorming gebruik gemaakt om eigen sancties te voorzien. U vindt deze terug in de fiche “Sociaal strafrecht – 4. De inbreuken” onder de rubriek Vlaams Gewest van dit dossier over het sociaal strafrecht.
Ook Brussel heeft reeds eigen sancties voorzien, maar niet voor alle inbreuken. Voor de inbreuken waarvoor het Brussels Gewest geen eigen sancties heeft voorzien, blijven de federale sancties van toepassing. U vindt de sancties eigen aan het Brussels Gewest terug in de fiche “Sociaal strafrecht – 4. De inbreuken” onder de rubriek Brussels Gewest van dit dossier over het sociaal strafrecht.
Tot slot, de hieronder vermelde sancties zijn deze uit het nieuwe artikel 175/1 van het Sociaal Strafwetboek, ingevoerd door de wet van 9 mei 2018 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse onderdanen die zich in een specifieke verblijfssituatie bevinden[1]. Artikel 175, dat we hier niet in detail bespreken, blijft van toepassing voor de au pairs.
Tewerkstelling van illegalen
Algemene sanctie
Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die[2] arbeid doen of laten verrichten door een buitenlandse onderdaan die niet is toegelaten of gemachtigd tot een verblijf van meer dan drie maanden of tot vestiging in België.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Bijkomende sanctie
De rechter kan bovendien een exploitatie- of beroepsverbod of een bedrijfssluiting opleggen[3].
Tewerkstelling van onderdanen van derde landen buiten de Europese Unie[4]
Algemene sanctie
Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of mandataris die[5] op het ogenblik van de tewerkstelling van een onderdaan van een derde land:
- Niet vooraf nagegaan heeft of deze over een geldige verblijfsvergunning of een andere machtiging tot verblijf beschikt
- Niet ten minste voor de duur van de tewerkstelling, een afschrift of de gegevens van zijn verblijfsvergunning of van zijn andere machtiging tot verblijf beschikbaar gehouden heeft voor de bevoegde inspectiediensten
- Geen aangifte heeft gedaan van de aanvang en de beëindiging van zijn tewerkstelling overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen
In het geval dat de verblijfsvergunning of de andere machtiging tot verblijf die door de buitenlandse onderdaan wordt voorgelegd een vervalsing is, is eveneens de sanctie van niveau 4 van toepassing wanneer het bewezen is dat de werkgever op de hoogte was dat dit document een vervalsing was.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Bijkomende sanctie
De rechter kan bovendien een exploitatieverbod, een beroepsverbod of een sluiting van de onderneming uitspreken[6].
Tewerkstelling van buitenlandse onderdanen die niet gemachtigd zijn om te werken
Algemene sanctie
Met een sanctie van niveau 3 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die[7]:
- Een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten van wie de verblijfsvergunning of de machtiging tot verblijf expliciet vermeldt dat de houder van die vergunning of die machtiging niet de machtiging heeft om te werken
- Een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten van wie de verblijfsvergunning of de machtiging tot verblijf expliciet vermeldt dat de houder van die vergunning of die machtiging enkel de machtiging heeft om de werken onder bepaalde voorwaarden of binnen bepaalde grenzen, als deze voorwaarden of deze grenzen niet worden nageleefd
- Een buitenlandse onderdaan arbeid heeft doen of laten verrichten van wie de verblijfsvergunning of de machtiging tot verblijf die hem machtigt om te werken werd ingetrokken
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Bijkomende sanctie
De rechter kan bovendien een exploitatieverbod, een beroepsverbod of een sluiting van de onderneming uitspreken[8].
Mensenhandel
Algemene sanctie
Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft, eenieder die[9]:
- Een buitenlandse onderdaan België heeft laten binnenkomen om er te worden tewerkgesteld of daartoe heeft bijgedragen, tenzij de buitenlandse onderdaan in het bezit is van een geldig document dat hem machtigt om te werken en met uitzondering van de buitenlandse onderdaan voor wie de werkgever een machtiging kan verkrijgen na diens aankomst in België om er te worden tewerkgesteld
- Een buitenlandse onderdaan heeft beloofd, tegen betaling van een vergoeding in welke vorm ook, hetzij een betrekking voor hem te zoeken, hetzij hem een betrekking te bezorgen, hetzij formaliteiten te vervullen met het oog op diens tewerkstelling in België
- Van een buitenlandse onderdaan een vergoeding in welke vorm ook heeft geëist of aangenomen, hetzij om een betrekking voor hem te zoeken, hetzij om hem een betrekking te bezorgen, hetzij om formaliteiten te vervullen met het oog op diens tewerkstelling in België
- Als tussenpersoon is opgetreden tussen een buitenlandse onderdaan en een werkgever of de autoriteiten die belast zijn met de toepassing van de bepalingen van de wet van 9 mei 2018 of de uitvoeringsbesluiten ervan, of nog tussen een werkgever en diezelfde autoriteiten, waarbij daden zijn gesteld die hetzij die buitenlandse onderdaan, hetzij de werkgever, hetzij de genoemde autoriteiten kunnen misleiden
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Bijkomende sanctie
De rechter kan bovendien een exploitatieverbod, een beroepsverbod of een sluiting van de onderneming uitspreken[10].
Bijkomende sanctie voor de hoofdaannemer en de intermediaire aannemers wanneer de werkgever illegaal onderdanen van derde landen tewerkstelt
Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft de aannemer, buiten het kader van een keten van onderaannemers, of de intermediaire aannemer, in het kader van dergelijke keten, wanneer hun rechtstreekse onderaannemer de verplichtingen bepaald in het kader van de tewerkstelling van onderdanen van derde landen niet heeft nageleefd[11].
De aannemer en de intermediaire aannemer worden echter niet bestraft met een sanctie van niveau 4, indien zij in het bezit zijn van een schriftelijke verklaring waarin hun rechtstreekse onderaannemer bevestigt dat hij geen illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt en zal tewerkstellen.
De aannemer en de intermediaire aannemer die in het bezit zijn van dergelijke schriftelijke verklaring worden evenwel toch bestraft met een sanctie van niveau 4, indien zij, voorafgaand aan bovenvermeld misdrijf op de hoogte waren van het feit dat hun rechtstreekse onderaannemer een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. Het bewijs van dergelijke kennis kan de kennisgeving zijn die opgesteld wordt omwille van de tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Met een sanctie van niveau 4 worden bestraft de hoofdaannemer en intermediaire aannemer, in het kader van een keten van onderaannemers wanneer hun onrechtstreekse onderaannemer de verplichtingen bepaald in het kader van de tewerkstelling van onderdanen van derde landen niet heeft nageleefd[12], indien zij voorafgaand aan de door hen gepleegde inbreuk, op de hoogte waren van het feit dat hun onrechtstreekse onderaannemer een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. Het bewijs van dergelijke kennis kan de kennisgeving zijn die opgesteld wordt omwille van de tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.
Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft:
- De opdrachtgever, buiten het kader van een onderaanneming, wanneer zijn aannemer de verplichtingen bepaald in het kader van de tewerkstelling van onderdanen van derde landen niet heeft nageleefd[13], indien de opdrachtgever voorafgaand aan de door hem gepleegde inbreuk, op de hoogte is van het feit dat zijn aannemer een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. Het bewijs van dergelijke kennis kan de kennisgeving zijn die opgesteld wordt omwille van de tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land
- De opdrachtgever, binnen het kader van een onderaanneming, wanneer de na zijn aannemer rechtstreeks of onrechtstreeks komende onderaannemer de verplichtingen bepaald in het kader van de tewerkstelling van onderdanen van derde landen niet heeft nageleefd[14], indien de opdrachtgever voorafgaand aan de door hem gepleegde inbreuk, op de hoogte is van het feit dat de na zijn aannemer rechtstreeks of onrechtstreeks komende onderaannemer een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. Het bewijs van dergelijke kennis kan de kennisgeving zijn die opgesteld wordt omwille van de tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers
Bijzondere verbeurdverklaring
De bijzondere verbeurdverklaring, die wordt opgelegd door de rechter, kan eveneens worden toegepast op de roerende goederen en op de onroerende goederen door incorporatie of door bestemming, die het voorwerp hebben uitgemaakt van een hierboven genoemde inbreuk of die gediend hebben tot of bestemd waren voor het plegen van deze inbreuk, zelfs wanneer deze goederen niet behoren tot de eigendom van de overtreder.
[1] Deze wet is, als gevolg van de regionalisering, in de plaats gekomen van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers (met uitzondering van de regels inzake de au pairs). De federale regering blijft immers bevoegd voor de personen die zich in een bijzondere verblijfsituatie bevinden (vroegere arbeidskaarten C).
[2] In strijd met de wet van 9 mei 2018.
[3] Artikels 106 en 107 van het Sociaal Strafwetboek.
[4] Of de onderdanen die niet vallen onder het recht op vrij verkeer voorzien in het Schengenakkoord.
[5] In strijd met de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers.
[6] Artikels 106 en 107 van het Sociaal Strafwetboek.
[7] In strijd met de wet van 9 mei 2018.
[8] Artikels 106 en 107 van het Sociaal Strafwetboek.
[9] In strijd met de wet van 9 mei 2018.
[10] Artikels 106 en 107 van het Sociaal Strafwetboek.
[11] Wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers.
[12] Wet van 9 mei 2018.
[13] Wet van 9 mei 2018.
[14] Wet van 9 mei 2018.